Quả trám trong y học cổ truyền gọi là thanh quả từ lâu đã trở thành thực phẩm quen thuộc với mỗi gia đình. Từ quả trám có thể chế biến rất nhiều món ăn ngon từ trám ngâm, trám hấp cá, trám đúc thịt. Tuy nhiên ít người biết trám còn là một vị thuốc quí tự nhiên an toàn.

Bài thuốc1: Cháo trám vừng

Trị Bệnh: Dùng cho các trường hợp viêm khí phế quản ho khan ít đờm, đau sưng họng.

Vừng đen 30g, trám trắng quả 20g, bạch truật 15g, đào nhân 5g, mật ong 20g, gạo tẻ 60g. Đào nhân bóc bỏ vỏ và tâm. Đem bạch truật và trám nấu lấy nước.

Lấy nước sắc được nấu cháo với gạo tẻ, vừng đen và đào nhân, khi cháo được cho thêm mật ong, khuấy đều. Ngày ăn 1-2 lần. Dùng mỗi đợt 7-20 ngày.

Bài thuốc 2: Xi-rô trám củ cải

Dùng cho các trường hợp sởi, thủy đậu thời kỳ nổi ban, sốt phát ban….

Trám 20g, củ cải 500g, rau mùi 30g. Củ cải thái lát thêm nước nấu với trám, sau thêm rau mùi, đường trắng (hoặc chút muối, khuấy đều, gạn lấy nước cho uống, Ngày sắc 1 lần, chia uống nhiều lần trong ngày.

Bài thuốc 3: Thanh quả lô căn ẩm

Dùng cho các trường hợp cảm nóng, cảm nắng, sốt nóng đau đầu, đau sưng họng, ho khan ít đờm.

Quả trám trắng 10g, rễ sậy (lô căn) 30g. Trám đập vụn cùng rễ sậy đem sắc trong 30 phút.

Bài thuốc 4: Nước sắc trám mạch môn

Chữa trường hợp viêm họng, viêm khí phế quản mạn tính, ho có đờm, đau sưng họng.

Trám 30g, mạch môn 10g, huyền sâm 15g, cam thảo 6g. Cả 4 vị thuốc đều thái vụn, chia nhiều ấm nhỏ hãm cho uống trong ngày. Dùng liên tục một đợt 7-20 ngày.

Bài Thuốc 5

Chữa ngộ độc do ăn phải cá độc. Trám 3-5 quả, sắc lấy nước để uống.

Bài Thuốc 6

Chữa viêm tắc mạch: Quả trám trắng 200g, luộc kỹ, ăn và uống cả nước. Dùng liền trong 50 ngày.

Bài Thuốc 7

Chữa cổ họng sưng đau, miệng ráo, lưỡi khô, nhiều đờm. Cao trám: Quả trám trắng tươi 500g, đường trắng 125g. Đập vỡ quả, nấu với nước nhiều lần, bỏ bã, lấy nước, cho 125g đường trắng, hoà tan, lọc và cô lại còn 250ml. Ngày uống 2-3 lần, mỗi lần 8-15ml, uống với nước đun sôi để nguội.

Bài Thuôc 8

Chữa đau răng, sâu răng: Quả trám đốt thành than, tán mịn, trộn với xạ hương. Bôi và xỉa vào chỗ đau.

Bài Thuốc 9

Chữa lở sơn: Vỏ cây trám chặt nhỏ, nấu với nước để tắm. Chữa nứt nẻ kẽ chân, gót chân khi trời rét: Hạt trám đốt thành than, tán mịn, thêm dầu lạc hay dầu vừng, trộn đều. Bôi hàng ngày.

Bài Thuốc 10

Chữa tràng nhạc: Hạt trám, hạt gấc, vỏ quả mướp đắng đốt thành than, các vị liều lượng bằng nhau. Trộn đều, hoà với mỡ lợn, bôi vào chỗ sưng.

Quả trám tươi xanh có tác dụng giải độc rượu, chữa ngộ độc do cua cá. Quả chín có tác dụng an thần, chữa động kinh. Nhân hạt trị giun và chữa. Nhựa trám trắng cất lấy tinh dầu, dùng trong kỹ nghệ nước hoa, colophan dùng trong kỹ nghệ vecni, xà phòng. Nhựa trám trộn với bột cây đậu tương, hương bài làm hương thơm. Do đó cây trám có nhiều tác dụng hữu ích trong phòng bệnh và chữa bệnh, cüng như kinh tế, dân sinh.

Thu Hoài (St)