Bisphenol A (BPA) là một hóa chất công nghiệp quan trọng thường được sử dụng trong việc chế tạo ra nhựa Polycarbonate (PC). Là loại nhựa PC bền cơ học, trong suốt và chịu được nhiệt độ cao nên được sử dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp thực phẩm và xây dựng.

Theo IUPAC bisphenol A (BPA) được gọi là 4,4-dihydroxy-2,2-diphenylpropane, công thức hóa học C₁₅H₁₆O₂, khối lượng phân tử M=228,29. BPA có một số tính chất: Chất bột hoặc tinh thể màu trắng, nhiệt độ nóng chảy 158-158⁰C, áp suất bốc hơi 0,2mmHg (ở 170⁰C). Bisphenol A là chất dùng trong chế tạo nhựa polycarbonate. Nhiều loại đồ hộp thực phẩm nếu có sử dụng loại nhựa này có thể cũng chứa dư lượng bisphenol A nhất định và có thể thôi nhiễm ra thực phẩm khi được dùng để chứa đựng thực phẩm.

1. Tác dụng phụ có hại của BPA

- BPA biểu hiện khả năng kích thích sự nhân lên của tế bào ung thư vú.

- Có khả năng gây đột biến nội tiết tố.

Tuy nhiên những nghiên cứu này chưa được kiểm chứng cụ thể trên người. Cũng chưa có bằng chứng cho thấy BPA gây nguy cơ đau tim và đái tháo đường.

Theo kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học Mỹ, các loại bình sữa trẻ em bằng nhựa polycarbonate có chứa chất Bisphenol A (BPA) gây rối loạn hệ thần kinh, hoạt động sinh sản, về lâu dài có thể làm tổn thương não bộ và gây một số chứng bệnh khác.

2. Phân biệt bình có chất BPA

Trên thị trường có rất nhiều bình sữa là làm bằng nhựa polycarbonate và có thể nhà sản xuất vì lý nào đó không ghi lên sản phẩm. Bằng mắt thường, người dùng có thể chú ý một vài đặc điểm như:

- Nhựa polycarbonate thường khá cứng, nhìn trong suốt vì có chất BPA.

- Nếu dưới đáy bình có biểu tượng có nghĩa là chắc chắn bình làm bằng nhựa polycarbonate.

- Trong khi đó, các sản phẩm làm bằng nhựa polypropylene nhìn sẽ đục hơn và mềm hơn là nhựa polycarbonate.

- Bình sữa được làm từ nhựa polypropylene sẽ có chữ PP hoặc biểu tượng ở dưới đáy bình.

Biểu tượng sản phẩm có chất liệu làm từ PP, không có BPA

Để hạn chế ảnh hưởng của BPA chúng ta nên:

- Không dùng những đồ nhựa đã bị hư hỏng.

- Tránh cho chúng tiếp xúc với hóa chất trong đó có các chất tẩy rửa.

- Không nên cho trẻ nhỏ chơi đồ chơi bằng chất dẻo và nhựa, hạn chế dùng núm vú giả.

- Chọn sử dụng loại nhựa polypropylene (PP) thay thế nhựa polycarbonate.

Hóa chất BPA trong các loại hộp nhựa có thể ngấm vào thứ ăn và nước uống. Như vậy con người đã tiếp xúc trực tiếp với BPA qua nguồn thực phầm và đồ uống. Tuy nhiên, chất BPA còn có trong bụi và nước.

Trong những năm gần đây, các nhà nghiên cứu đã rất lo ngại rằng khả năng phá hủy nội tiết tố của BPA sẽ gây ra những vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe con người như rối loạn thần kinh, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, tiểu đường, làm tổn thương não bộ, đặc biệt không tốt với phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ.

Tuy nhiên, cho tới nay giới khoa học cũng chưa có một sự đồng thuận về những tác hại mà chất BPA có thể gây ra cho con người. Nhưng Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh  của Mỹ khuyến cáo rằng trước khi những kết luận chính thức về BPA được giới khoa học đưa ra, người dân nên hạn chết tiếp xúc với loại hóa chất này theo 5 cách sau:

1. Không để chất lỏng nóng vào hộp nhựa, không nên cho hộp nhựa vào lò vi sóng vì ở nhiệt độ cao chất BPA có trong hộp nhựa sẽ được giải phóng, từ đó có thể dễ dàng ngấm vào thức ăn.

2. Không nên sử dụng những chai nhựa cũ và bị trầy xước có chứa chất BPA vì những vết trầy xước chính là môi trường của vi khuẩn có thể phát triển và từ đó xâm nhập vào cơ thể. Hãy sử dụng những chai nhựa mới.

3. Thay thế những hộp nhựa chứa thức ăn bằng nhựa. Ngoài nhựa, có rất nhiều lựa chọn dành cho bạn như loại hộp được làm từ gốm sứ, thủy tinh hay thép không gỉ. Đây là những chất liệu an toàn và có độ bền cao và còn thân thiện với môi trường hơn so với các hộp nhựa.

4. Giảm thiểu sử dụng thực phẩm đóng hộp. Đồ hộp là một phương pháp bảo quản thực phẩm và giảm tải trọng lượng trong vận chuyển lương thực. Đây là một phát minh tuyệt vời trong khoảng 200 năm trước, tuy nhiên đồ hộp có chứa một mối nguy hiểm tiềm ẩn. Chất BPA trong lớp lót của vỏ hộp có thể dễ dàng ngấm vào thực phẩm. Vì vậy, cách tốt nhất là nên tránh những thực phẩm và đồ uống đã chế biến sẵn và được đóng hộp, đóng lon.

5. Quan sát mã số nhận dạng nhựa ở phía dưới của hộp. Không nên dùng các loại hộp có mã 3 và 7 vì loại này chăc chắn có chứa hóa chất BPA.

Đông Hà