Hàng loạt chính sách mới trong các lĩnh vực kinh tế - xã hội, như: trả lương không đúng hạn, doanh nghiệp bị phạt đến 100 triệu đồng; Phải lắp camera trên xe ô-tô kinh doanh vận tải; Đăng tin sai sự thật lên mạng xã hội có thể bị phạt đến 20 triệu đồng; bãi bỏ hàng loạt quy định xử phạt hành chính lĩnh vực xây dựng; không được nhận xét vào sơ yếu lý lịch; Hồ sơ đăng ký xét tiếp nhận vào viên chức Khoa học và công nghệ trong trường hợp đặc biệt... chính thức có hiệu lực từ tháng 04/2020.

1. Thí điểm quản lý lao động, tiền lương, thưởng 3 Tập đoàn, Tổng Công ty

Nghị định số 20/2020/NĐ-CP của Chính phủ về thực hiện thí điểm quản lý lao động, tiền lương, tiền thưởng đối với một số Tập đoàn kinh tế, Tổng Công ty Nhà nước sẽ có hiệu lực từ ngày 01/4/2020.

Theo đó, mức lương cơ bản của Thành viên Hội đồng thành viên, Hội đồng quản trị, Trưởng ban kiểm soát và Kiểm soát viên chuyên trách được quy định như sau:

- Chủ tịch Hội đồng thành viên, Hội đồng quản trị là 70 triệu đồng/tháng đối với loại 1; 60 triệu đồng/tháng đối với loại 2.

- Thành viên Hội đồng thành viên, Hội đồng quản trị; Trưởng ban kiểm soát là 60 triệu đồng/tháng đối với loại 1; 50 triệu đồng/tháng đối với loại 2.

- Kiểm soát viên là 50 triệu đồng/tháng đối với loại 1; 40 triệu đồng/tháng đối với loại 2.

Nghị định cũng quy định cụ thể công ty loại 1 và loại 2. Công ty căn cứ vào các chỉ tiêu kế hoạch để xác định loại công ty và mức lương cơ bản của Thành viên Hội đồng thành viên, Hội đồng quản trị, Trưởng ban kiểm soát và Kiểm soát viên chuyên trách.

2. Phải lắp camera trên xe ô-tô kinh doanh vận tải

Ngày 17/1/2020, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 10/2020/NĐ-CP quy định về kinh doanh và điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô-tô. Nghị định bổ sung nội dung quy định lắp camera trên xe ô-tô kinh doanh vận tải, cụ thể như sau:

Trước ngày 01/7/2021, xe ô-tô kinh doanh vận tải hành khách có sức chứa từ chín chỗ (kể cả người lái xe) trở lên, xe container, xe đầu kéo phải lắp camera bảo đảm ghi, lưu trữ hình ảnh trên xe (bao gồm cả lái xe và cửa lên xuống của xe) trong quá trình xe tham gia giao thông. Dữ liệu hình ảnh từ camera sẽ được cung cấp cho cơ quan Công an, Thanh tra giao thông và cơ quan cấp giấy phép, bảo đảm giám sát công khai, minh bạch.

Để xử lý hoạt động “xe dù, bến cóc”, xe hợp đồng “trá hình” tuyến cố định, Nghị định bổ sung các quy định: Phải được niêm yết (dán cố định) cụm từ “xe hợp đồng” làm bằng vật liệu phản quang trên kính phía trước và kính phía sau xe; với kích thước tối thiểu của cụm từ “xe hợp đồng” là 6 x 20cm; phải có phù hiệu “xe hợp đồng” và được dán cố định phía bên phải mặt trong kính trước của xe…

Nghị định có hiệu lực từ ngày 01/4.

3. Vi phạm hành chính trong đo đạc và bản đồ bị phạt tới 50 triệu đồng

Từ ngày 01/4/2020, Nghị định 18/2020/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đo đạc và bản đồ có hiệu lực thi hành. Theo đó, quy định mức xử phạt đối với hành vi vi phạm quy định về điều kiện kinh doanh dịch vụ đo đạc và bản đồ như sau:

- Phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 30 triệu đồng đối với một trong các hành vi:

+ Hoạt động đo đạc và bản đồ không đúng với nội dung giấy phép hoạt động đo đạc và bản đồ;

+ Tẩy xóa, sửa chữa làm sai lệch nội dung giấy phép hoạt động đo đạc và bản đồ;

+ Hoạt động đo đạc và bản đồ khi giấy phép hoạt động đo đạc và bản đồ hết thời hạn.

- Phạt tiền từ 40 triệu đồng đến 50 triệu đồng đối với hành vi hoạt động đo đạc và bản đồ không có giấy phép hoặc hoạt động đo đạc và bản đồ trong thời gian bị tước quyền sử dụng giấy phép hoạt động đo đạc và bản đồ…

4. Bãi bỏ hàng loạt quy định xử phạt hành chính lĩnh vực xây dựng

Theo Nghị định số 21/2020 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 139/2017/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng; khai thác, chế biến, kinh doanh khoáng sản làm vật liệu xây dựng, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; kinh doanh bất động sản, phát triển nhà ở, quản lý sử dụng nhà và công sở, sẽ bãi bỏ hàng loạt quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng, khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng, kinh doanh bất động sản.

Cụ thể: Cụ thể bãi bỏ quy định phạt tiền từ 30-40 triệu đồng đối với hành vi lựa chọn tổ chức, cá nhân không đủ điều kiện năng lực tham gia hoạt động lập dự án đầu tư xây dựng; thẩm tra dự án đầu tư xây dựng.

Bãi bỏ quy định phạt tiền từ 20-30 triệu đồng đối với tổ chức hoạt động xây dựng có một trong các hành vi không có hợp đồng lao động đối với những cá nhân đảm nhận những chức danh chủ chốt theo quy định; những chức danh chủ chốt không có chứng nhận bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ về lĩnh vực đặc thù của dự án theo quy định.

Nghị định cũng bỏ xử phạt đối với vi phạm quy định về kiểm định, thí nghiệm, đào tạo trong hoạt động xây dựng…

Nghị định có hiệu lực từ ngày 01/4.

5. Trả lương không đúng hạn, doanh nghiệp bị phạt đến 100 triệu đồng

Nghị định 28/2020/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, bảo hiểm xã hội, đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng có hiệu lực thi hành từ Theo đó, bổ sung một số quy định xử phạt hành chính về lao động, bảo hiểm xã hội, như: Phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 15 triệu đồng đối với người sử dụng lao động sử dụng người dưới 15 tuổi làm thêm giờ, làm việc vào ban đêm (điểm c khoản 2 Điều 28).

Phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 75 triệu đồng đối với người sử dụng lao động là cá nhân có hành vi cưỡng bức lao động, ngược đãi người lao động mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự (người sử dụng lao động là tổ chức thì sẽ bị phạt tiền gấp đôi).

Đáng chú ý, Nghị định quy định xử phạt đối với người sử dụng lao động trả lương không đúng hạn cho người lao động. Cụ thể, người sử dụng lao động sẽ bị phạt tiền từ 5-10 triệu đồng nếu vi phạm từ 1-10 người lao động; 10-20 triệu đồng nếu vi phạm từ 11-50 người; 20-30 triệu đồng nếu vi phạm từ 51-100 người; 30-40 triệu đồng nếu vi phạm từ 101-300 người; 40-50 triệu đồng nếu vi phạm từ 301 người lao động trở lên.

Mức phạt này được áp dụng với người sử dụng lao động là cá nhân. Trường hợp người sử dụng lao động là tổ chức thì mức phạt gấp 2 lần.

6. Đăng tin sai sự thật lên mạng xã hội có thể bị phạt đến 20 triệu đồng

Đây là nội dung đáng chú ý tại Nghị định 15/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử, có hiệu lực từ ngày 15/04/2020.

Cụ thể, phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 20 triệu đồng đối với tổ chức có hành vi lợi dụng mạng xã hội để thực hiện một trong 08 nhóm hành vi tại Khoản 1 Điều 101 như:

- Cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân;

- Cung cấp, chia sẻ thông tin cổ súy các hủ tục, mê tín, dị đoan, dâm ô, đồi trụy, không phù hợp với thuần phong, mỹ tục của dân tộc;

- Cung cấp, chia sẻ thông tin miêu tả tỉ mỉ hành động chém, giết, tai nạn, kinh dị, rùng rợn;

- Cung cấp, chia sẻ thông tin bịa đặt, gây hoang mang trong Nhân dân, kích động bạo lực, tội ác, tệ nạn xã hội, đánh bạc hoặc phục vụ đánh bạc…

Ngoài việc bị xử phạt như trên, người có hành vi vi phạm buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn hoặc thông tin vi phạm pháp luật. Mức phạt nêu trên áp dụng với tổ chức vi phạm, trường hợp cá nhân vi phạm thì mức phạt sẽ bằng một nửa.

7. Quy định về ưu đãi trong lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án PPP

Nghị định 25/2020/NĐ-CP ngày 28/02/2020 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư có hiệu lực từ ngày 20/04/2020.

Trường hợp nhà đầu tư có báo cáo nghiên cứu khả thi, báo cáo nghiên cứu tiền khả thi (đối với dự án ứng dụng công nghệ cao), thiết kế, dự toán (đối với dự án áp dụng loại hợp đồng BT hoặc dự án được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định tổ chức đấu thầu trên cơ sở thiết kế và dự toán) được phê duyệt, nhà đầu tư đó được hưởng ưu đãi trong đấu thầu khi đánh giá về tài chính - thương mại, cụ thể như sau:

- Trường hợp áp dụng phương pháp giá dịch vụ, nhà đầu tư không thuộc đối tượng ưu đãi phải cộng thêm một khoản tiền bằng 5% giá dịch vụ vào giá dịch vụ của nhà đầu tư đó để so sánh, xếp hạng.

- Trường hợp áp dụng phương pháp vốn góp của Nhà nước, nhà đầu tư không thuộc đối tượng ưu đãi phải cộng thêm một khoản tiền bằng 5% phần đề xuất vốn góp của Nhà nước vào phần vốn góp của Nhà nước mà nhà đầu tư đó đề xuất để so sánh, xếp hạng.

- Trường hợp áp dụng phương pháp lợi ích xã hội, lợi ích nhà nước, nhà đầu tư thuộc đối tượng ưu đãi được cộng thêm một khoản tiền bằng 5% phần đề xuất nộp ngân sách nhà nước hoặc trừ đi một khoảng thời gian bằng 5% vào khoảng thời gian thực hiện hợp đồng mà nhà đầu tư đó đề xuất để so sánh, xếp hạng.

- Trường hợp dự án áp dụng loại hợp đồng BT, nhà đầu tư thuộc đối tượng ưu đãi được trừ đi một khoản giá trị bằng 5% giá dự thầu sau sửa lỗi, hiệu chỉnh sai lệch, trừ đi giảm giá (nếu có) vào giá dự thầu sau sửa lỗi, hiệu chỉnh sai lệch, trừ đi giảm giá (nếu có) mà nhà đầu tư đó đề xuất để so sánh, xếp hạng.

Trường hợp áp dụng phương pháp kết hợp, nhà đầu tư được hưởng ưu đãi theo tỷ trọng của phương pháp kết hợp nhưng tổng giá trị ưu đãi không vượt quá 5%.

8. Từ 20/4/2020, không được nhận xét vào sơ yếu lý lịch

Đây là yêu cầu mới được quy định tại Thông tư 01 năm 2020 do Bộ Tư pháp ban hành ngày 03/3/2020 và có hiệu lực từ ngày 20/4/2020.

Cụ thể, Điều 15 Thông tư này quy định, người thực hiện chứng thực chữ ký trong tờ khai lý lịch cá nhân không được ghi bất cứ nhận xét nào vào tờ khai lý lịch cá nhân, mà chỉ được ghi lời chứng chứng thực theo mẫu ban hành kèm theo Nghị định 23 năm 2015 của Chính phủ.

Sở dĩ đây được coi là yêu cầu mới bởi các quy định trước đây không hề đề cập đến vấn đề này.

9. Ban hành mới 53 mẫu, biểu mẫu áp dụng thống nhất trong hoạt động xuất bản

Vừa qua, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ký ban hành Thông tư 01/2020/TT-BTTTT quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật xuất bản và Nghị định 195/2013/NĐ-CP ngày 21/11/2013 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật xuất bản.

Theo đó, ban hành kèm theo Thông tư này là Phụ lục gồm 53 mẫu, biểu mẫu để áp dụng thống nhất trong hoạt động xuất bản, đơn cử:

- Đơn đề nghị cấp giấy phép thành lập nhà xuất bản;

- Đề án thành lập nhà xuất bản;

- Giấy phép thành lập nhà xuất bản;

- Đơn đề nghị cấp đổi giấy phép thành lập nhà xuất bản;

- Đơn đề nghị cấp/cấp lại chứng chỉ hành nghề biên tập;

10. Hồ sơ đăng ký xét tiếp nhận vào viên chức Khoa học và công nghệ trong trường hợp đặc biệt

Ngày 01/3/2020, Chính phủ ban hành Nghị định 27/2020/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 40/2014/NĐ-CP ngày 12/5/2014. Theo đó, quy định hồ  sơ đăng ký xét tiếp nhận vào viên chức khoa học và công nghệ đối với cá nhân có thành tích vượt trội trong hoạt động khoa học và công nghệ.

Cụ thể, Cá nhân đáp ứng đủ yêu cầu về vị trí việc làm nộp một bộ hồ sơ gồm:

- Phiếu đăng ký xét tiếp nhận vào viên chức (theo Mẫu số 01/KHCN ban hành kèm theo Nghị định này);

- Bản Sơ yếu lý lịch tự thuật có xác nhận của cơ quan có thẩm quyền trong thời hạn 06 tháng tính đến ngày nộp hồ sơ;

- Bản sao các văn bằng, chứng chỉ và kết quả học tập, thành tích khoa học và công nghệ theo yêu cầu của vị trí xét tuyển; trường hợp có văn bằng do cơ sở đào tạo nước ngoài cấp phải được Bộ Giáo dục và Đào tạo công nhận;

- Giấy chứng nhận sức khỏe còn giá trị sử dụng do cơ quan y tế đủ điều kiện được khám sức khỏe cấp theo quy định của Bộ Y tế;

- Lý lịch khoa học của người đề nghị tiếp nhận vào viên chức.

Nghị định 27/2020/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 15/4/2020.

Đông Hà