Bệnh giun kim do giun Enterobius vermicularis gây ra và có thể lây từ người này sang người khác. Người là vật chủ duy nhất của giun, Giun kim trưởng thành thường gặp chủ yếu ở ruột non sau đó chúng xuống ruột già (đại tràng). Ngoài ra, cũng có thể gặp giun kim ở ruột thừa và có thể gây nên bệnh viêm ruột thừa cấp tính. Trẻ em bị bệnh phổ biến hơn người lớn, tỷ lệ mắc bệnh cao ở những người đồng tính luyến ái nam.

Giun kim sống ở góc hồi - manh trường. Ngoài ra, giun còn ở phần cuối ruột non và phần đầu ruột già. Giun kim đực chết sau khi giao hợp, giun cái đẻ trứng ở vùng niêm mạc hậu môn vào ban đêm, bò cả ra ngoài làm ngứa hậu môn. Sau khi đẻ hết trứng, giun kim cái chết, vì vậy tuổi thọ của giun kim rất ngắn, chỉ sống khoảng 1-2 tháng. Trứng giun kim phát triển rất nhanh, trứng đẻ ra sau 4-8 giờ đã phát triển thành trứng có ấu trùng, theo phân ra ngoài. Nếu người ăn phải trứng có ấu trùng, ấu trùng sẽ theo đường tiêu hoá vào dạ dày. Một số còn dính ở hậu môn, ngó ngoáy ở hậu môn gây ngứa và khi em bé lấy tay gãi, chúng bám vào móng tay em bé và khi em bé mút tay, chúng liền theo vào miệng rồi vào dạ dầy của em bé.

Vào đến dạ dầy, ấu trùng phá vỡ vỏ trứng để phát triển thành giun, rồi di chuyển xuống ruột non và trưởng thành, 3-4 tuần sau chúng di chuyển xuống ruột già. Một số trứng ở vùng hậu môn có thể trở thành ấu trùng, ấu trùng chui vào hậu môn lên ruột để phát triển, do đó, việc tái nhiễm giun kim rất dễ dàng.

1. Triệu chứng
Khó có thể biết rõ chỉ trừ khi giun quấy nhiễu ở hậu môn.
- Ban đêm giun bò ra hậu môn và đẻ trứng ở đấy khiến cho các em bé ngứa gãi không chịu nổi, có khi trầy cả hậu môn.

- Ở một số bé gái, giun chui vào âm hộ đẻ trứng làm trẻ ngứa, bứt rứt, hay khóc đêm, nghiến răng.

- Có khi giun kim chui vào âm đạo của phụ nữ đẻ trứng gây ngứa âm đạo, viêm nhiễm dễ lầm với chứng viêm âm đạo, chỉ khi khám phụ khoa, thấy sự hiện diện của giun kim mới biết rằng do giun kim gây nên.

- Giun kim cũng có thể vào phổi, thực quản, hốc mũi, cổ tử cung và gây viêm các cơ quan này.

- Gây rối loạn tiêu hoá: thường bị đau bụng, ảnh hưởng đến quá trình tiêu hoá và hấp thu thức ăn, nhất là ở trẻ nhỏ.

- Gây kích thích: Giun kim thường di động nên thường gây ra những kích thích, nhất là những kích thích thần kinh đối với trẻ nhỏ như gây đaí dầm, ngủ hay bị giật mình, hoảng sợ.

- Giun kim có thể gây viêm ruột dư, làm thủng ruột…

2. Cách Phòng ngừa
Cách phòng ngừa tốt nhất là điều trị cả một tập thể hoặc gia đình.
- Cắt đứt chu kỳ sinh trưởng trứng giun bằng cách giữ vệ sinh cá nhân: Rửa tay trước khi ăn, sau khi đi tiêu, tiểu, cắt ngắn móng tay.

-  Không cho trẻ mút tay.

-  Không cho trẻ mặc quần thủng đít, không cho cởi truồng.

- Nên lau nhà thường xuyên.

3. Điều trị
Bệnh nhiễm giun kim, nếu không tái nhiễm, chỉ sau 2 tháng là hết vì giun trưởng thành chỉ sống tối đa 2 tháng. Vì vậy khi điều trị, cần chú ý tránh để tái nhiễm và tránh lây hàng loạt.

Các bài thuốc Đông y hay dùng (Những Cây thuốc vị thuốc Việt Nam):
- Tỏi giã nát 50g, rượu ½ lít, ngâm 1 tháng. Uống sáng thức dậy lúc đói bụng và tối đi ngủ. Mỗi lần 10 giọt, trong 10 ngày liền. Trẻ nhỏ uống ½ liều trên.

- Rau Sam tươi 50g, rửa sạch, thêm ít muối, giã nát, vắt lấy nước, thêm ít đường vào cho dễ uống. Uống liên tục 5-7 ngày vào buổi sáng sớm, lúc bụng đói.

- Lá Lộc ớt tươi 40g, nấu canh với thịt, cá, ăn vào bữa ăn chiều, giun sẽ ra vào sáng hôm sau.

- Thuốc rửa: Dùng 2-3 lá Trầu, Phèn chua một ít, pha vào một ít nước sôi cho thấm thuốc, dùng thuốc này bôi vào hậu môn để rửa sạch tất cả trứng, tránh việc trứng tái phát triển.

Thu Hoài (St)