Lần đầu tiên trên địa bàn tỉnh Ninh Bình, đã có một đề tài khoa học tiếp nhận công nghệ nuôi dê sữa công nghiệp và sản xuất hàng nghìn lít sữa dê/ngày. Lần đầu tiên, mô hình nuôi dê công nghiệp được xây dựng khoa học, bài bản và có đội ngũ kỹ sư được đào tạo chuyên môn để ứng dụng khoa học, kỹ thuật trong chọn tạo giống, chăn nuôi dê sữa. Đây là thành quả của việc không ngừng học hỏi, tiếp thu tiến bộ khoa học, kỹ thuật và công nghệ từ các nước phát triển nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế trong phát triển chăn nuôi dê.

Sau quá trình học hỏi, nghiên cứu từ các tỉnh khác và một số nước phát triển, đề tài “Ứng dụng khoa học và công nghệ xây dựng mô hình chọn tạo giống, khai thác chế biến sữa dê quy mô công nghiêp tại tỉnh Ninh Bình” được tác giả Nguyễn Phú Hiển - Kỹ sư chăn nuôi thú y, Trưởng  phòng Kỹ thuật - Công ty cổ phần giống vật nuôi và cây trồng Đồng Giao cùng nhóm tác giả đã triển khai, thực hiện thành công tại mô hình của công ty.

Mô hình nuôi dê sữa của Công ty cổ phần giống vật nuôi và cây trồng Đồng Giao khác với chuồng trại khu chăn nuôi dê thông thường, khu chăn nuôi dê này được quy hoạch rất khoa học. Khu vực dê mang thai, và khu vực dê hậu bị, tức là dê chờ phối. Ngay sau khi dê mẹ sinh sản, thì dê con được chuyển ra khu vực riêng để chăm sóc, vệ sinh môi trường trong khu vực chăn nuôi dê được đảm bảo rất tốt.

Theo kết quả nghiên cứu Viện dinh dưỡng - Bộ Y tế thì sữa dê có hàm lượng dinh dưỡng cao hơn sữa bò và sữa mẹ, đặc biệt một số chủng enzym trong sữa dê giúp dễ tiêu hoá hơn sữa bò. Ngày nay sữa dê đang được sử dụng thay thế sữa mẹ trong nuôi dưỡng trẻ sơ sinh, người ốm yếu, vì vậy nhu cầu sử dụng sữa dê tăng cao. Việc ứng dụng thành công đề tài nuôi dê sữa ở tỉnh Ninh Bình mở ra cơ hội cho người dân được sử dụng nguồn sữa dê giàu dinh dưỡng, đảm bảo vệ sinh môi trường. Đề tài cũng phù hợp với định hướng của tỉnh về phát triển chăn nuôi dê sữa.

Việc nuôi dê khai thác sữa đòi hỏi phải đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm từ quy trình nuôi dê sữa, dê hậu bị và đặc biệt là khâu bảo quản sữa tươi, đây là yếu tố quan trọng để đảm bảo vệ sinh môi trường cho nguồn sữa dê. Để đáp ứng yêu cầu này, Công ty cổ phần giống vật nuôi và cây trồng Đồng Giao đang xây dựng xưởng chế biến bảo quản sữa với công suất 750 lít/ngày với một dây chuyền và công nghệ hiện đại. Theo ước tính, giá sữa dê nguyên chất của các cơ sở sản xuất tại Việt Nam có giá bán 70.000đồng/lít. Giá thành của đề tài dự kiến 15.000đồng/lít, như vậy sẽ giảm hơn thị trường hiện nay 80%. Trong tương lai không xa, người dân Ninh Bình nói riêng và người dân Việt Nam nói chung sẽ có nơi cung cấp sữa chất lượng cao ngay tại địa phương.

Nguồn thực phẩm chính cho dê sữa, khác với thực phẩm cho dê cỏ thông thường, thì thực phẩm này được kết hợp từ loại cây cao lương của Nhật Bản và kết hợp với một loại men vi sinh cũng của Nhật Bản để tạo nên một thành phẩm có hương thơm rất là dễ chịu. Tác dụng của loại thực phẩm này là đảm bảo cho hệ tiêu hóa của dê sữa tốt hơn, đồng thời với điều kiện thời tiết, khí hậu của miền bắc thì các thực phẩm này có thể bảo quản được 4 mùa tức là đảm bảo cho dê sữa có thực phẩm ngay cả khi cây cỏ không thể sinh trưởng và phát triển trong mùa Đông.

Dê sữa được nuôi nhốt và ăn thức ăn ủ chua, 1 con dê 1 ngày chỉ ăn khoảng 1,5 kg cỏ ủ chua. 1 ha cây cao lương 1 lứa cho thu hoạch tới 80 tấn, sau khi đưa vào ủ chua và đóng gói hút chân không có thể bảo quản trong vòng 6 tháng. Để mở rộng mô hình nuôi dê sữa, đồng thời giúp người dân phát triển kinh tế từ nuôi dê sữa, công ty đã đào tạo, tập huấn cho 50 hộ dân trên địa bàn tỉnh về kỹ thuật nuôi, chăm sóc dê sữa. Cùng với việc chuyển giao kỹ thuật, công nghệ nuôi dê sữa, công ty cũng đã hướng dẫn người dân trồng cỏ, kỹ thuật ủ chua thức ăn theo công nghệ Nhật Bản để nhân rộng mô hình nuôi dê sữa tại các hộ dân. Đối với dê sữa loại, công ty sẽ chuyển sang khu nuôi dê thương phẩm. Với việc đảm bảo các yêu cầu chăm sóc, công nghệ chế biến, thì thịt dê sữa đảm bảo các yêu cầu xuất khẩu. Với sự nỗ lực của cán bộ, kỹ sư trong thực hiện đề tài, hy vọng mô hình nuôi dê sữa sẽ tiếp tục được nhân rộng trên địa bàn tỉnh, góp phần thúc đẩy kinh tế phát triển.

Đề tài nuôi dê sữa tại Ninh Bình đã xây dựng được mô hình khép kín tại Công ty cổ phần giống vật nuôi và cây trồng Đồng Giao thể hiện tính mới, tính sáng tạo và hứa hẹn hiệu quả cao. Ngoài việc xây dựng mới được quy trình công nghệ chọn tạo giống dê lấy sữa, quy trình chăm sóc nuôi dưỡng dê hậu bị, dê lấy sữa, quy trình khai thác chế biến sữa dê quy mô công nghiệp lần đầu tiên được thực hiện tại Ninh Bình,  Đề tài đã góp phần giải quyết việc làm cho người dân, nâng cao hiệu quả kinh tế từ phát triển, chăn nuôi dê, góp phần nâng cao thương hiệu sản phẩm dê Ninh Bình và thúc đẩy du lịch phát triển...

Sản phẩm sửa dê của công ty sẽ sẽ đăng ký thương hiệu “Sữa dê AIQ” – Đặc sản Ninh Bình.  Như vậy, trong tương lai không xa, Ninh Bình không chỉ được biết đến bởi đặc sản dê núi Ninh Bình, mà thương hiệu sữa dê AIQ cũng sẽ được nhiều người biết đến bởi chất lượng tốt, giá thành rẻ để mọi người dân đều có cơ hội tiếp cận một nguồn sữa tươi ngon, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

Thu Hoài