Từ ngày 01/01/2020, nhiều luật, chính sách mới sẽ có hiệu lực thi hành, tác động đến nhiều lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội, như: đi xe đạp vi phạm nồng độ cồn bị phạt tiền; lương tối thiểu vùng tăng 240.000 đồng; Công ty tài chính cần số vốn tối thiểu 500 tỷ đồng và chỉ được giải ngân cho khách không có nợ xấu...

1. Tăng lương tối thiểu vùng từ ngày 01/01/2020

Nghị định 90 năm 2019 của Chính phủ về mức lương tối thiểu vùng đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động có hiệu lực từ ngày 01/01/2020. Theo tinh thần của Nghị định này, mức lương tối thiểu vùng năm 2020 sẽ được điều chỉnh tăng, cụ thể:

Vùng I: Tăng từ 4,18 triệu đồng/tháng lên 4,42 triệu đồng/tháng;

Vùng II: Tăng từ 3,71 triệu đồng/tháng lên 3,92 triệu đồng/tháng;

Vùng III: Tăng từ 3,25 triệu đồng/tháng lên 3,43 triệu đồng/tháng;

Vùng IV: Tăng từ 2,92 triệu đồng/tháng lên 3,07 triệu đồng/tháng.

Khi mức lương tối thiểu vùng tăng, những người lao động đang có mức lương dưới mức lương tối thiểu vùng; những người làm công việc đã qua đào tạo, học nghề có mức lương dưới 7% mức lương tối thiểu vùng sẽ được tăng lương.

Về phía doanh nghiệp, ngoài việc điều chỉnh lương cho các trường hợp người lao động nêu trên, doanh nghiệp còn phải điều chỉnh mức lương đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động theo đúng quy định.

2. Cấm hoàn toàn lái xe sau khi uống rượu, bia

Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019 cũng sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2020.

Trong đó, một loạt các hành vi bị nghiêm cấm như: Cấm người điều khiển phương tiện giao thông uống rượu, bia trước và trong khi tham gia giao thông; Cấm xúi giục, kích động, lôi kéo, ép buộc người khác uống rượu, bia; cấm người chưa đủ 18 tuổi uống rượu, bia; Cấm bán, cung cấp rượu, bia cho người chưa đủ 18 tuổi… Và đặc biệt, cấm cán bộ, công chức, viên chức, học sinh, sinh viên uống rượu, bia ngay trước, trong giờ làm việc, học tập và nghỉ giữa giờ…

Ngoài ra, cũng theo quy định của Luật này, không được uống rượu, bia ở nơi công cộng, bệnh viện, trường học, nơi vui chơi của trẻ em…

Từ ngày 01/01/2020, không được mở mới điểm bán rượu, bia để tiêu dùng tại chỗ như các nhà hàng, quán nhậu… trong bán kính 100 m tính từ khuôn viên của cơ sở y tế, nhà trẻ, trường học…

3. Xe máy mới được dán nhãn năng lượng từ năm 2020

Thông tư 59 năm 2018 của Bộ Giao thông Vận tải quy định việc dán nhãn năng lượng đối với xe mô tô, xe gắn máy sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu có hiệu lực từ 01/01/2020.

Trong đó yêu cầu cơ sở sản xuất, nhập khẩu in nhãn năng lượng theo mẫu và thực hiện dán trên từng xe tại vị trí dễ quan sát trước khi đưa ra thị trường. Nhãn nãy được duy trì trên xe tới khi xe được bàn giao đến tay người tiêu dùng.

Đáng chú ý, trước khi dán nhãn năng lượng, các cơ sở sản xuất, nhập khẩu phải công khai thông tin về mức tiêu thụ nhiên liệu. Thông tin công khai phải được duy trì trong suốt thời gian cơ sở sản xuất, nhập khẩu và kinh doanh xe cung cấp kiểu loại xe đó ra thị trường.

4. Quản lý đầu tư ứng dụng Công nghệ thông tin sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước

Nghị định 73/2019/NĐ-CP ban hành ngày 05/09/2019 của Chính phủ quy định quản lý đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2020.

Nghị định này quy định quản lý các hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin sau: Dự án ứng dụng công nghệ thông tin sử dụng kinh phí chi đầu tư phát triển nguồn vốn ngân sách nhà nước; các hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin sử dụng kinh phí chi thường xuyên nguồn vốn ngân sách nhà nước.

5. Quy định chi tiết 4 điều kiện sản xuất phân bón

Nghị định 84/2019/NĐ-CP ban hành ngày 14/11/2019 của Chính phủ quy định về quản lý phân bón có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2020.

Nghị định quy định chi tiết điều kiện sản xuất phân bón như sau:

- Khu sản xuất có tường, rào ngăn cách với bên ngoài; có nhà xưởng kết cấu vững chắc; tường, trần, vách ngăn, cửa bảo đảm yêu cầu về kiểm soát chất lượng;

- Dây chuyền, máy móc, thiết bị sản xuất phân bón phải phù hợp với quy trình sản xuất từng loại phân bón, dạng phân bón quy định tại Phụ lục II ban hành kèm theo Nghị định này;

- Có phòng thử nghiệm được công nhận phù hợp với tiêu chuẩn ISO 17025 hoặc có hợp đồng với tổ chức thử nghiệm được chỉ định theo quy định của pháp luật về chất lượng sản phẩm, hàng hóa trừ các cơ sở chỉ hoạt động đóng gói phân bón;

- Có hệ thống quản lý chất lượng được công nhận phù hợp với ISO 9001 hoặc tương đương, đối với cơ sở mới thành lập, muộn nhất sau 01 năm kể từ ngày cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất phân bón.

6. Bỏ quy định cấp chứng chỉ ngoại ngữ trình độ A, B, C

Thông tư 20/2019/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo bãi bỏ các quy định về kiểm tra và cấp chứng chỉ ngoại ngữ theo chương trình giáo dục thường xuyên tại Quyết định số 30/2008/QĐ-BGDĐT ngày 06/6/2008 ban hành quy định về tổ chức đào tạo, bồi dưỡng, kiểm tra và cấp chứng chỉ ngoại ngữ, tin học theo chương trình giáo dục thường xuyên sẽ có hiệu lực từ ngày 15/1/2020.

Những chứng chỉ ngoại ngữ đã cấp theo Quyết định số 30/2008/QĐ-BGDĐT trước đó thì vẫn có giá trị sử dụng.

Các khóa đào tạo, kiểm tra và cấp chứng chỉ ngoại ngữ theo chương trình giáo dục thường xuyên đang triển khai thực hiện trước ngày Thông tư này có hiệu lực thi hành thì tiếp tục thực hiện việc đào tạo, kiểm tra và cấp chứng chỉ cho đến khi kết thúc.

7. Siết cho vay tiêu dùng

Thông tư 18/2019 của Ngân hàng Nhà nước sửa đổi Thông tư 43/2016 quy định trong lĩnh cho vay tiêu dùng của công ty tài chính sẽ hiệu lực từ ngày 1/1/2020 tới.

Trong đó quy định, Công ty tài chính chỉ được giải ngân trực tiếp cho khách hàng không có nợ xấu theo báo cáo quan hệ tín dụng của CIC.

Tổng dư nợ cho vay giải ngân trực tiếp một khách hàng trên tổng dư nợ tiêu dùng tại thời điểm cuối ngày liền trước ngày ký kết hợp đồng cho vay của công ty tài chính phải tuân thủ theo tỷ lệ tối đa 70% từ năm 2021. Tỷ lệ tối đa này sẽ giảm 10 điểm % trong mỗi năm tiếp theo và giảm về tối đa 30% cho tới năm 2024

Ngoài ra, Thông tư 18 cũng siết chặt hơn các quy định trong việc đòi nợ khách hàng của công ty tài chính.

Các công ty này không được sử dụng biện pháp đe dọa để đòi nợ đối với khách hàng, đồng thời không được nhắc nợ, đòi nợ, gửi thông tin về khoản nợ cho người thân của khách hàng, trừ trường hợp có yêu cầu của cơ quan quản lý.

Các Công ty tài chính cũng chỉ được nhắc nợ với khách hàng tối đa 5 lần/ngày và trong hợp đồng cho vay tiêu dùng phải có thỏa thuận về hình thức nhắc nợ, thời gian nhắc nợ

8. Dùng ví điện tử không quá 100 triệu/tháng

Cũng có hiệu lực từ 1/1/2020, Thông tư 23/2019 của Ngân hàng Nhà nước quy định tổng hạn mức giao dịch qua ví điện tử của một khách hàng cá nhân tại một tổ chức cung ứng ví điện tử không quá 100 triệu/tháng.

So với dự thảo, Thông tư 23 đã bãi bỏ hạn mức giao dịch theo ngày của khách hàng cá nhân qua ví điện tử là tối đa 20 triệu/ngày.

Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước cũng không quy định hạn mức giao dịch với ví điện tử của khách hàng tổ chức như dự thảo đưa ra là tối thiểu 100 triệu/ngày và không quá 500 triệu/tháng.

Theo các chuyên gia, việc không giới hạn mức giao dịch theo ngày của cá nhân sẽ khuyến khích, thúc đẩy người dân sử dụng thanh toán không dùng tiền mặt.

Tại thông tư mới, Ngân hàng Nhà nước nhấn mạnh việc cấm sử dụng ví điện tử để thực hiện các giao dịch với mục địch rửa tiền, tài trợ khủng bố, lừa đảo, gian lận và các hành vi vi phạm pháp luật khác.

9. Luật Đầu tư công: Thời gian giải ngân vốn trước ngày 31.1 hàng năm

Luật Đầu tư công gồm 6 chương, 101 điều. Luật quy định thời gian giải ngân vốn kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn trước đến hết ngày 31.1 năm đầu tiên của kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn sau, trước là đến hết ngày 31.12.

Đặc biệt, vốn kế hoạch đầu tư công chỉ được bố trí để thanh toán nợ đọng xây dựng cơ bản phát sinh trước năm 2015.

10. Tạo thuận lợi cho người dân về xuất nhập cảnh

Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam là Luật mới, với nhiều điểm chú ý, đặc biệt là trong công tác cấp hộ chiếu: Người có Thẻ căn cước công dân thực hiện tại cơ quan Quản lý xuất nhập cảnh Công an tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi thuận lợi; Người từ đủ 14 tuổi trở lên có quyền lựa chọn cấp hộ chiếu có gắn chíp điện tử hoặc hộ chiếu không gắn chip điện tử.

Cấp hộ chiếu theo thủ tục rút gọn trong các trường hợp: Người ra nước ngoài có thời hạn bị mất hộ chiếu, có nguyện vọng về nước ngay; Người có quyết định trục xuất… Hộ chiếu cấp theo thủ tục rút gọn có thời hạn không quá 12 tháng và không được gia hạn; Dấu vân tay của người đề nghị cấp hộ chiếu sẽ được thu nhận trong quá trình thực hiện thủ tục để phục vụ cho Cơ sở dữ liệu quốc gia về xuất cảnh, nhập cảnh của công dân…

Luật này có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/7/2020.

Đông Hà