Nhiều chính sách về kinh tế - xã hội mới có tác động sâu rộng đến đông đảo người dân sẽ bắt đầu có giá trị thi hành từ tháng 10/2018.

1. Mua thuốc cho con không phải khai số CMND

Đây là nội dung nổi bật nhất tại Thông tư 18/2018/TT-BYT sửa đổi Thông tư 52/2017/TT-BYT về đơn thuốc và kê đơn thuốc hóa dược, sinh phẩm trong điều trị ngoại trú.

Cụ thể, trước đây, Thông tư 52/2017/TT-BYT yêu cầu khi kê đơn thuốc cho trẻ dưới 72 tháng tuổi phải ghi số tháng tuổi, ghi tên và số CMND hoặc số căn cước công dân của bố hoặc mẹ hoặc người giám hộ của trẻ.

Nay, Thông tư mới đã bỏ quy định trên đơn thuốc phải ghi số CMND hoặc số căn cước công dân của bố hoặc mẹ hoặc người giám hộ của trẻ mà chỉ yêu cầu ghi số tháng tuổi, cân nặng, tên bố hoặc mẹ hoặc người đưa trẻ đến khám, chữa bệnh.

Thông tư này có hiệu lực từ ngày 15/10/2018.

2. Dùng tay trần bán thức ăn: Phạt đến 1 triệu đồng

Từ ngày 20/10/2018, các quy định xử phạt vi phạm hành chính về an toàn thực phẩm sẽ được áp dụng theo Nghị định 115/2018/NĐ-CP của Chính phủ.

Trong đó, Nghị định quy định:

- Phạt 500.000 đồng - 01 triệu đồng với người bán thức ăn đường phố không sử dụng găng tay khi tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm chín, ăn ngay (trước đây chỉ phạt từ 300.000 đồng - 500.000 đồng)…

- Phạt 01-03 triệu đồng đối với cửa hàng ăn uống, nhà hàng ăn uống của khách sạn sử dụng người trực tiếp chế biến thức ăn mà không đội mũ, đeo khẩu trang; không cắt ngắn móng tay…

- Phạt 5-10 triệu đồng với hành vi quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe mà không có khuyến cáo “Thực phẩm này không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh”…

Nghị định này có hiệu lực từ ngày 20/10/2018.

3. Chỉ được tổ chức lễ kỷ niệm vào năm tròn

Nghị định 111/2018 của Chính phủ có hiệu lực từ 15/10 yêu cầu các cơ quan, đoàn thể chỉ được tổ chức lễ kỷ niệm vào năm tròn (năm có chữ số cuối cùng là số 0). Những năm khác thì chỉ tổ chức tuyên truyền, thi đua, hội thảo, tọa đàm...

Nghị định này cũng quy định không tặng quà, chiêu đãi trong các hoạt động kỷ niệm; chỉ được tổ chức kỷ niệm ngày thành lập, ngày truyền thống khi có văn bản thành lập hoặc quyết định công nhận của cơ quan có thẩm quyền...

4. Giáo sư có ít nhất 3 bài báo trên tạp chí quốc tế

Quyết định 37/2018 của Thủ tướng có hiệu lực từ ngày 15/10 quy định các tiêu chuẩn với chức danh giáo sư, phó giáo sư theo hướng chặt chẽ hơn.

Cụ thể, để được công nhận là giáo sư, ứng viên phải đáp ứng một số tiêu chí như: đã được bổ nhiệm chức danh phó giáo sư từ đủ ba năm trở lên; là tác giả chính đã công bố ít nhất ba bài báo khoa trên tạp chí khoa học quốc tế uy tín và số lượng này nâng lên 5 bài từ năm 2020. Ứng viên cũng phải chủ trì biên soạn giáo trình đại học phù hợp với chuyên ngành xét công nhận chức danh giáo sư; chủ trì thực hiện ít nhất hai nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp bộ hoặc một nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia đã nghiệm thu kết quả từ đạt yêu cầu trở lên; hướng dẫn chính ít nhất hai nghiên cứu sinh được cấp bằng tiến sĩ...

5. Mở thẻ ATM không phải đăng ký hợp đồng theo mẫu

Ngày 22/10/2018, Quyết định 38/2018/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ sửa đổi các Quyết định về Danh mục hàng hóa, dịch vụ thiết yếu phải đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung sẽ có hiệu lực.

Theo Quyết định mới, việc phát hành thẻ ghi nợ nội địa, mở và sử dụng dịch vụ tài khoản thanh toán (áp dụng cho khách hàng cá nhân), vay vốn cá nhân (nhằm mục đích tiêu dùng) sẽ không còn nằm trong Danh mục dịch vụ phải đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung.

6. Hướng dẫn mới về tính giá điện cho người thuê nhà

Theo Thông tư 25/2018/TT-BCT của Bộ Công Thương, từ ngày 26/10/2018, cách tính giá điện cho sinh viên và người lao động thuê nhà (không phải một gia đình) như sau:

- Nếu thuê nhà có hợp đồng thuê từ 12 tháng trở lên và có đăng ký tạm trú thì chủ nhà trực tiếp ký hợp đồng mua bán điện hoặc đại diện người thuê nhà ký hợp đồng mua bán điện (có cam kết thanh toán tiền điện của chủ nhà);

- Nếu thuê nhà có hợp đồng thuê dưới 12 tháng và chủ nhà không thực hiện kê khai được đầy đủ số người sử dụng điện thì áp dụng giá bán lẻ điện sinh hoạt bậc 3: Từ 101-200kWh cho toàn bộ sản lượng điện đo đếm được tại công tơ.

Nếu kê khai được đầy đủ số người sử dụng điện thì chủ nhà được cấp định mức sử dụng điện theo nguyên tắc cứ 04 người được tính là 01 hộ sử dụng điện.

7. Tiêu chuẩn giáo viên giảng dạy tại trung tâm ngoại ngữ

Thông tư 21/2018/TT-BGDĐT về Quy chế tổ chức và hoạt động của trung tâm ngoại ngữ, tin học, có hiệu lực từ ngày 10-10-2018, thay thế Thông tư 03/2011/TT-BGDĐT.

Theo đó, giáo viên là người Việt Nam giảng dạy tại các trung tâm ngoại ngữ phải đáp ứng một trong các tiêu chuẩn sau: có bằng cao đẳng sư phạm ngoại ngữ trở lên; có bằng cao đẳng ngoại ngữ trở lên và chứng chỉ nghiệp vụ sư phạm.

- Giáo viên là người nước ngoài đủ điều kiện dạy ngoại ngữ khi đạt một trong các tiêu chuẩn: có bằng cao đẳng sư phạm ngoại ngữ trở lên; có bằng cao đẳng ngoại ngữ trở lên và chứng chỉ đào tạo dạy ngoại ngữ phù hợp; có bằng cao đẳng trở lên, chứng chỉ năng lực ngoại ngữ từ bậc 5 trở lên theo khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam hoặc tương đương và chứng chỉ đào tạo dạy ngoại ngữ phù hợp.

8. Nông dân không có tài sản đảm bảo được vay đến 200 triệu đồng

Nghị định 116/2018 của Chính phủ có hiệu lực từ ngày 25/10 quy định tăng mức cho vay đối với cá nhân, hộ gia đình có hoạt động sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp.

Cụ thể với cá nhân, hộ gia đình cư trú tại địa bàn nông thôn được vay ngân hàng không cần có tài sản đảm bảo tối đa 200 triệu đồng (trước đây là 100 triệu đồng); cá nhân, hộ gia đình cư trú ngoài khu vực nông thôn có hoạt động sản xuất kinh doanh về nông nghiệp được vay ngân hàng không cần tài sản đảm bảo tối đa 100 triệu đồng (trước đây là 50 triệu đồng)...

9. Đơn giản hóa thủ tục nhập khẩu phế liệu

Bộ Tài nguyên và Môi trường vừa ban hành thông tư sửa đổi, bãi bỏ một số quy định về thủ tục hành chính liên quan đến kiểm tra chuyên ngành thuộc phạm vi chức năng quản lý nhà nước của bộ, có hiệu lực từ 1/10.

Trong đó, thông tư này sửa đổi, bổ sung một số điều của thông tư năm 2015 về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất theo hướng đơn giản hóa thủ tục hành chính.

Cụ thể, đối với hồ sơ đề nghị cấp giấy xác nhận đối với tổ chức, cá nhân trực tiếp sử dụng phế liệu nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất, thay vì yêu cầu 7 báo cáo, thông tư mới chỉ yêu cầu một báo cáo các điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất theo mẫu.

Bên cạnh đó, thông tư mới bãi bỏ yêu cầu giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp; giấy chứng nhận đăng ký mã số thuế được quy định trong thông tư cũ.

10. Trường hợp tinh giản biên chế sai phải hoàn trả lại tiền

Thông tin quan trọng này được thể hiện tại Nghị định 113/2018 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định 108/2014 về chính sách tinh giản biên chế, có bổ sung thêm một số trường hợp bị tinh giản biên chế, gồm:

Cán bộ, công chức, viên chức lãnh đạo thôi giữ chức vụ do sắp xếp tổ chức bộ máy, tự nguyện thực hiện tinh giản biên chế và được cơ quan, đơn vị trực tiếp quản lý đồng ý.

Những người đã là cán bộ, công chức, viên chức được cơ quan có thẩm quyền điều động sang công tác tại các hội được giao biên chế và ngân sách nhà nước hỗ trợ kinh phí để trả lương…

Đặc biệt, Nghị định cũng quy định khi thực hiện tinh giản biên chế không đúng đối tượng, người đã hưởng chính sách tinh giản biên chế phải hoàn trả số tiền đã thực nhận.

Nếu, người đó đã mất thì số kinh phí này sẽ do cơ quan, tổ chức quản lý trực tiếp người đó sử dụng kinh phí thường xuyên để thanh toán, ngân sách Nhà nước không bổ sung kinh phí.

Nghị định có hiệu lực từ ngày 15/10.

11. Thay đổi về thủ tục đăng ký doanh nghiệp

Theo Nghị định 108/2018/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 78/2015/NĐ-CP của Chính phủ về đăng ký doanh nghiệp có hiệu lực từ 10/10, thủ tục đăng ký doanh nghiệp sẽ có một số thay đổi, trong đó bổ sung quy định: Doanh nghiệp không bắt buộc phải đóng dấu trong giấy đề nghị đăng ký doanh nghiệp, thông báo thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp và trong nghị quyết, quyết định, biên bản họp của hồ sơ đăng ký doanh nghiệp.

Cùng với đó là bổ sung quy định: Văn bản ủy quyền cho cá nhân thực hiện thủ tục liên quan đến đăng ký doanh nghiệp không bắt buộc phải công chứng, chứng thực.

Bổ sung quy định về đăng ký thành lập doanh nghiệp trên cơ sở chuyển đổi từ hộ kinh doanh. Theo đó, hồ sơ gồm bản chính Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, bản sao hợp lệ Giấy chứng nhận đăng ký thuế và các giấy tờ khác tương ứng với từng loại hình doanh nghiệp.

Bỏ quy định: Doanh nghiệp chỉ được lập địa điểm kinh doanh tại tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính hoặc đặt chi nhánh.

12. Tăng trợ cấp cho quân nhân đã xuất ngũ

Theo Thông tư 138/2018/TT-BQP của Bộ Quốc phòng hướng dẫn điều chỉnh trợ cấp hàng tháng với quân nhân đã xuất ngũ, thôi việc,  tính từ 1/7/2018, mức trợ cấp hàng tháng với các đối tượng nêu trên được tăng thêm 6,92% trên mức trợ cấp của tháng 6.

Mức trợ cấp mới tính theo thời gian công tác từ đủ 15 năm đến dưới 16 năm, mức trợ cấp là 1,764 triệu đồng/tháng; Thời gian công tác từ đủ 16 năm đến dưới 17 năm, mức trợ cấp là 1,844 triệu đồng/tháng; Thời gian công tác từ đủ 17 năm đến dưới 18 năm, mức trợ cấp là 1,925 triệu đồng/tháng.

Thời gian công tác từ đủ 18 năm đến dưới 19 năm, mức trợ cấp là 2,005 triệu đồng/tháng; Thời gian công tác từ đủ 19 năm đến dưới 20 năm, mức trợ cấp là 2,085 triệu đồng/tháng.

Thông tư 138/2018 có hiệu lực từ ngày 14/10 tới.

13. Cấm cán bộ, công chức dùng xe công đi lễ hội

Quy định này đã được đưa vào Nghị định 110/2018/NĐ-CP về quản lý và tổ chức lễ hội của Chính phủ, có hiệu lực từ ngày 15/10/2018.

Cụ thể, Chính phủ quán triệt cán bộ, công chức, viên chức không được đi lễ hội trong giờ hành chính; không dùng xe công và các phương tiện công để tham gia lễ hội.

Với người dân nói chung, khi tham gia lễ hội phải mặc trang phục, phù hợp với thuần phong mỹ tục, không nói tục, chửi thề xúc phạm tâm linh gây ảnh hướng xấu tới không khí trang nghiêm của lễ hội.

Ngoài ra, việc thắp hương, đốt vàng mã phải đúng nơi quy định; không chen lấn, xô đẩy gây mất trật tự an ninh; giữ gìn vệ sinh môi trường…

14. Dùng tay trần bán thức ăn bị phạt đến 1 triệu đồng

Từ ngày 20/10 tới, các quy định xử phạt vi phạm hành chính về an toàn thực phẩm sẽ được áp dụng theo Nghị định 115/2018 của Chính phủ.

Người bán thức ăn đường phố không sử dụng găng tay khi tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm chín, ăn ngay bị phạt từ 500.000 đồng đến 1 triệu đồng (trước đây chỉ phạt từ 300.000-500.000 đồng)…

Phạt 1-3 triệu đồng đối với cửa hàng ăn uống, nhà hàng ăn uống của khách sạn sử dụng người trực tiếp chế biến thức ăn mà không đội mũ, đeo khẩu trang; không cắt ngắn móng tay…

Phạt 5-10 triệu đồng với hành vi quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe mà không có khuyến cáo thực phẩm này không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh…

Ngoài ra, một số quy định về vùng hoa tiêu hàng hải bắt buộc của Việt Nam; Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Tổng cục Quản lý thị trường; Thủ tục ký kết thỏa thuận quốc tế nhân danh Chính phủ… cũng sẽ có hiệu lực từ tháng 10/2018.

Đông Hà