Xã Yên Quang vốn là vùng đất nổi tiếng với các loại khoai sọ, khoai lang, do chất đất đặc thù, nhiều mùn, khoáng chất nên sản phẩm khoai ở Yên Quang có chất lượng tốt, khó nơi nào sánh được, vừa dẻo, bở, thơm vừa đậm đà, béo ngậy. Cây khoai đã gắn bó với người dân nơi đây hàng chục năm nay và mang lại thu nhập, cải thiện đáng kể đời sống kinh tế cho bà con.

Khoai Lang là cây trồng có diện tích lớn hiện nay tại xã Yên Quang, tuy nhiên lại thường xuyên rơi vào tình trạng “được mùa, mất giá". Để giải quyết vấn đề này, Liên minh Hợp Tác xã tỉnh đã và đang triển khai xây dựng “Mô hình sản xuất và chế biến các sản phẩm từ khoai Lang, khoai Sọ” bước đầu mang lại hiệu quả cho người nông dân.

Thông thường miến được sản xuất từ nguyên liệu cây dong, với việc ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật ở Hợp Tác xã Sản xuất và Chế biến Nông sản Hoàng Long, xã Yên Quang, huyện Nho Quan đã nghiên cứu và sản xuất thành công miến từ khoai Lang và khoai Sọ. Đây là hướng đi mới giúp bà con nông dân miền núi đa dạng hóa sản phẩm từ cây màu, giải quyết đầu ra cho nông sản ở địa phương.

Xã Yên Quang là địa phương có diện tích cây vụ đông lớn nhất của huyện. Tuy nhiên, giống như nhiều cây màu khác, khoai lang và khoai sọ của Yên Quang nhiều năm cũng rơi vào tình trạng được mùa, mất giá. Bà con nông dân cho biết: Hơn 10 năm trước, diện tích những cây này còn diện hẹp, đầu ra cho những cây này rất thuận lợi, giá thành cao. Thấy kinh tế mang lại cao hơn so với trồng lúa, việc tiêu thụ dễ dàng, bà con nông mở rộng diện tích. Câu chuyện được giá, được mùa là điều mơ ước.

Bà Đinh Thị Yên người dân Yên Quang cho hay: Gia đình có 06 sào ruộng, trồng khoai lang vụ đông, thời cao điểm rẻ như cho, đến 2 nghìn đồng/kg xem như lỗ mà khó bán hết, để lui lại bán dần lo khoai hư, hà. Người dân khó khăn chồng chất khó khăn.

Đầu năm 2023, Hợp Tác xã Sản xuất và Chế biến Nông sản Hoàng Long ra đời là “cứu tinh” cho người nông dân xã Yên Quang và vùng lân cận, trong việc tiêu thụ khoai lang, khoai sọ.

Ông Quách Hạ Long, Giám đốc Hợp Tác xã Sản xuất và Chế biến Nông sản Hoàng Long chia sẻ, bản thân gia đình và hàng trăm hộ nông dân bế tắc đầu ra cho nông sản, nhất là cây trồng mang thương hiệu của Yên Quang. Nơi đây là “quê hương” của cây khoai lang Hoàng Long nổi tiếng một thuở với hương vị đặc trưng, riêng biệt ít nơi nào có được.

Dây chuyền sản xuất miến từ nguyên liệu khoai sọ, khoai lang là dây chuyền khép kín, tự động được lắp đặt ngay tại địa phương, từ rửa nguyên liệu, đến nghiền bột, nấu bột, ép sợi được cơ giới hóa. Riêng khâu cuối cùng làm khô sợi miến được đưa vào phơi trong nhà kính, giúp đảm bảo được vệ sinh an toàn thực phẩm, sợi miến không bị bụi, bẩn, côn trùng bay vào. Đặc biệt, ở thời tiết mưa, ẩm, hanh khô vẫn có thể sản xuất được miến không lo không phơi được sợi miến. Dây chuyền hiện đại, nên chất lượng miến đảm bảo. Hiện tại mỗi ngày Hợp Tác xã sản xuất 2 tạ miến khô các loại phục vụ thị trường. Là sản phẩm mới, khi dùng không sợ nóng trong như miến dong nên đươc khách hàng ưa dùng, sản xuất đến đâu được tiêu thụ ngay đến đó.

Mô hình sản xuất và chế biến các sản phẩm từ khoai lang, khoai sọ giúp người lao động có việc làm tại chỗ

Nhằm đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng thì một phần nguyên liệu khoai chính vụ được sản xuất ra tinh bột. Khi trái vụ, nguyên liệu khoai sọ, khoai lang tươi không có lúc này được sử dụng từ tinh bột khô. Như vậy hàng chục tấn nông sản khoai lang, khoai sọ có đầu ra bền vững.

Ông Bùi Văn Phong - Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Yên Quang, huyện Nho Quan cho biết: với trên 100 ha khoai lang, khoai sọ mỗi năm Yên Quang có khối lượng rất lớn, chính quyền địa phương khó khăn trong việc giải quyết bài toán đầu ra cho sản phẩm. Chính vì vậy chính quyền nơi đây đã gợi ý cho nhóm hộ hình thành nhóm hộ chuyên thu mua, chế biến, tạo điều kiện cho nhóm hộ này hình thành Hợp Tác xã. Hợp Tác xã Sản xuất và Chế biến Nông sản Hoàng Long được ra đời và đi vào hoạt động nhận được sự giúp đỡ của chính quyền trong tạo hành lang pháp lý, kết nối với đơn vị liên quan để Hợp Tác xã nghiên cứu, tìm hiểu tiến bộ khoa học kỹ thuật để áp dụng vào sản xuất miến. Năm 2025, Yên Quang phấn đấu đạt mục tiêu đạt xã Nông Thôn mới nâng cao, xã chọn khoai sọ, miến khoai lang, khoai sọ làm sản phẩm OCOP. Đây là giải pháp để nơi đây sớm thực hiện mục tiêu đề ra.

Ông Quách Hạ Long cho biết, nhờ ứng dụng khoa học kỹ thuật vào các khâu đoạn sản xuất, Hợp Tác xã nhanh chóng cho ra sản phẩm chất lượng như mong muốn, trong thời gian tới, Hợp Tác xã có định hướng mở rộng quy mô sản xuất, bao tiêu sản phẩm cho bà con trong vùng, giúp người nông dân huyện miền núi Nho Quan ổn định sản xuất, tăng thu nhập.

Mô hình sản xuất và chế biến các sản phẩm từ khoai lang, khoai sọ đi vào hoạt động sẽ giúp bà con nông dân trong vùng giải quyết đầu ra cho cây khoai lang, khoai sọ góp phần đa dạng hóa nông sản, thực hiện có hiệu quả mục tiêu hướng tới nền nông nghiệp tuần hoàn, sinh thái, tăng hiệu quả trên đơn vị diện tích, giúp người lao động có việc làm tại chỗ../.

Minh Nguyệt (Đài PT&TH tỉnh)