Kim Sơn, là huyện có dân số cao và có đông đồng bào theo Đạo Thiên chúa sinh sống, song tỷ lệ người dân tham gia BHYT lại thuộc một trong những địa phương thấp nhất trong tỉnh. Nhiều người dân và nhất là đa số đồng bào công giáo chưa được hưởng tính ưu việt của chính sách BHYT mang lại, ảnh hưởng không nhỏ đến việc tổ chức, thực hiện an sinh xã hội trên địa bàn. Việc có thêm một chính sách ưu đãi giảm chi phí đóng BHYT tự nguyện cho đồng bào công giáo Kim Sơn là một việc làm cần thiết giúp cho người dân công giáo nơi đây có thêm cơ hội tiếp cận với chính sách bảo hiểm y tế.

Năm 2010, ông Trần Xuân Mão - một hộ giáo dân ở xóm 14A xã Lai Thành, huyện Kim Sơn có con gái là Trần Thị Hằng sinh năm 1991 không may mắc căn bệnh giảm tiểu cầu. Từ khi mắc bệnh đến nay, tháng nào, con gái ông cũng phải nhập viện ít nhất 1 lần để điều trị bệnh. Có giai đoạn nặng, phải lên tuyến trung ương để điều trị. Chi phí cho việc khám chữa bệnh đến nay, đã lên tới trên 100 triệu đồng. Đây quả là một số tiền không nhỏ đối với mức thu nhập của người nông dân như ông Mão. Rất may cho gia đình ông là trước đó, con gái ông đã tham gia BHYT tự nguyện nên đã được cơ quan bảo hiểm xã hội chi trả theo chính sách của BHYT. Bởi vậy, giờ đây, hơn ai hết, ông Mão và những người thân trong gia đình là người hiểu rõ nhất về ý nghĩa của chính sách BHYT tự nguyện, đặc biệt là đối với những người dân công giáo còn gặp nhiều khó khăn như gia đình ông.

Có thể nói, ưu việt nổi bật của chính sách BHYT là một chính sách xã hội quan trọng của Đảng và Nhà nước, nhằm đảm bảo an sinh xã hội, không vì mục đích lợi nhuận. Thể hiện tính nhân đạo, cộng đồng, nhân văn sâu sắc, “mình vì mọi người, mọi người vì mình”, người may mắn không bệnh tật ốm đau thì tham gia BHYT cũng là để giúp đỡ những người kém may mắn hơn … Nhiều gia đình coi tấm thẻ BHYT chính là “lá bùa hộ mệnh” để thoát khỏi cảnh sa sút về kinh tế khi không may mắc bệnh hiểm nghèo. Song, trên thực tế không phải ai cũng có thể nhận thức đầy đủ và tiếp cận được với chính sách ưu việt đó. Trường hợp của gia đình anh Lương Văn Tình và chị Lã Thị Luyên ở xóm 2 xã Yên Lộc là một ví dụ. Cách đây 2 tháng, chị Luyên không may phát bệnh xuất huyết giảm tiểu cầu. Nhà nghèo, bệnh trọng, lại không tham gia BHYT nên các khoản chi về viện phí và thuốc thang lo chữa trị bệnh đã trở thành một gánh nặng đối với gia đình anh chị. Mới chỉ qua 1 đợt điều trị mà số tiền chi phí anh chị phải bỏ ra đã lên tới trên 30 triệu đồng - gần bằng số tiền công dệt chiếu trong vòng 1 năm của cả hai vợ chồng.

Đến nay trên địa bàn huyện Kim Sơn đã có 102.992 người có thẻ BHYT, chiếm tỷ lệ 58,7% dân số. Số đồng bào Công giáo hiện nay tham gia BHYT là rất thấp, mới chỉ có 30.943 người có thẻ trong tổng số 79.443 người, bằng 38,9%. Trong số đó đã có 21.497 người thuộc địa bàn 6 xã bãi ngang được Nhà nước cấp thẻ BHYT theo Nghị định 135 của Chính phủ và những người thuộc hộ nghèo, trẻ em dưới 6 tuổi … đã được ngân sách Nhà nước cấp thẻ. Hầu như đồng bào Công giáo thuộc diện tự nguyện tham gia BHYT thì vẫn chưa được hưởng ưu việt của chính sách. Như vậy trong toàn huyện, còn 41,3% dân số chưa có thẻ BHYT, tương đương 72.531 người, riêng số đồng bào vùng công giáo chưa có thẻ BHYT là 48.500 người, chiếm 66,86%. Năm 2011, trên địa bàn huyện Kim Sơn đã có 289.794 lượt người khám, chữa bệnh BHYT nội, ngoại trú với tổng chi phí là 39, 6 tỷ đồng.

Thực trạng trên cho thấy bức tranh về diện bao phủ BHYT trên địa bàn huyện Kim Sơn là rất thấp, thấp hơn nhiều mức bình quân chung của toàn tỉnh. Đặc biệt là những đồng bào theo đạo Thiên chúa, tỷ lệ tham gia ít, chủ yếu là những người thuộc diện được nhà nước cấp thẻ. Vì thế tính ưu việt, nhân đạo, nhân văn sâu sắc mà Đảng và Nhà nước chưa đến được với đông đảo nhân dân vùng Công giáo. Mở rộng phạm vi bao phủ của BHYT về tỷ lệ dân số tham gia trên địa bàn huyện, nhất là đồng bào vùng công giáo là đối tượng có tỷ lệ tham gia thấp. Từng bước nâng cao chất lượng khám chữa bệnh BHYT, đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh của người tham gia BHYT. Qua đó tiến tới mục tiêu BHYT toàn dân, góp phần tạo nguồn tài chính ổn định cho công tác chăm sóc sức khỏe theo hướng công bằng, hiệu quả, chất lượng và phát triển trên địa bàn huyện Kim Sơn. Đó chính là mục tiêu của đề án Phát triển đối tượng tham gia BHYT đối với đồng bào Công giáo trên địa bàn huyện Kim Sơn mà cơ quan BHXH tỉnh đang hướng tới. Mục tiêu cụ thể là: Trong giai đoạn 2012 - 2015, phấn đấu trên địa bàn có hơn 70% dân số tham gia BHYT, trong đó tỷ lệ đồng bào theo đạo Thiên chúa  tham gia BHYT là 80%; số đối tượng tự nguyện tham gia chiếm 50% số người thuộc diện tham gia. Trong giai đoạn 2016 - 2020, phấn đấu toàn huyện có trên 90% dân số tham gia trở lên. Trong đó 100% đồng bào công giáo tham gia BHYT; trên 80% đối tượng tự nguyện nhân dân tham BHYT.

Sau gần 20 năm thực hiện chính sách, pháp luật về BHYT và 3 năm Luật BHYT có hiệu lực, BHYT đã bao phủ 63,7% dân số cả nước, trong đó người nghèo và các đối tượng chính sách xã hội đã được Nhà nước hỗ trợ toàn bộ mức đóng BHYT. Bảo hiểm y tế đã tạo ra nguồn tài chính công quan trọng cho công tác khám bệnh, chữa bệnh, cải thiện tiếp cận dịch vụ y tế, quyền lợi của người tham gia ngày càng được đảm bảo và mở rộng. Đề án Phát triển đối tượng tham gia BHYT đối với đồng bào Công giáo trên địa bàn huyện Kim Sơn được thực hiện sẽ có thêm cơ hội  để ngày càng nhiều hơn đối tượng là người công giáo trong huyện được tiếp cận và hưởng tính ưu việt, nhân đạo, nhân văn sâu sắc của BHYT, góp phần quan trọng thực hiện mục tiêu công bằng trong chăm sóc sức khỏe nhân dân và bảo đảm an sinh xã hội.

Bích Thao