Hoạt động huấn luyện sẵn sàng chiến đấu, diễn tập khu vực phòng thủ tỉnh, huyện, hội thao, hội thi cho cán bộ chiến sỹ trong lực lượng vũ trang thường được Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh tổ chức thường xuyên hàng năm, tuy nhiên quá trình tổ chức huấn luyện môn kỹ thuật bắn súng đặc biệt là môn bắn súng K54 sau mỗi lần kết thúc phát bắn điểm chạm thực tế trên bia thường không cao.

Nguyên nhân chính được xác định là khi sử dụng súng ngắn ở đơn vị không hiệu chỉnh bằng phương pháp cơ khí trên súng, mà thực tế dựa vào kết quả bắn và cơ quan ngắm của súng để người bắn xác định điểm ngắm trên bia của từng khẩu súng. Nhưng trên thực tế tại đơn vị, do quá trình bảo quản, bảo dưỡng đồng bộ của súng không đúng như ở nhà máy hoặc nước sản xuất ban đầu, các trị số sai lệch khi bắn không đúng với trị số ghi trên thước ngắm của súng. Do vậy trước khi đưa súng ngắn ra bắn, mỗi đơn vị đều phải tổ chức bắn để hiệu chỉnh lại súng. Trong quá trình thực hiện hiệu chỉnh súng bằng phương pháp dùng cán bộ bắn thông thường để xác định sai số, rồi căn cứ vào sai số để hiệu chỉnh, xác định cự ly đường đạn kết quả thường không cao và cần ít nhất 2 người/bệ bắn, mất nhiều thời gian và công sức mới hiệu chỉnh được.

Để khắc phục những khó khăn, vướng mắc trên trong điều kiện hiện tại ở lực lượng vũ trang tỉnh nói chung và trong điều kiện của từng đơn vị nói riêng, 100% súng ngắn được sản xuất từ những năm 1950 đến 1965, với cường độ sử dụng rất nhiều lần. Do đó sai số của từng khẩu so với thiết kế ban đầu là rất lớn, bên cạnh đó số quân nhân có trình độ và đường ngắm tốt để hiệu chỉnh thành công thường rất ít, dẫn đến thời gian để chuẩn bị cho mỗi lần phục vụ thanh kiểm tra, huấn luyện, diễn tập ngắn. Là người trực tiếp công tác trong lĩnh vực quân sự, đồng chí Trịnh Văn Huế - Trưởng Ban quân khí - Phòng kỹ thuật - Bộ CHQS tỉnh đã nghiên cứu, tìm ra “Thiết bị hiệu chỉnh súng ngăn K54”, với thiết bị do đồng chí sáng tạo ra có thể nắm chắc được mức độ sai số của từng khẩu, đảm bảo hiệu quả trong việc hiểm tra tình trạng kỹ thuật, hiệu chỉnh bắn của súng ngắn K54.

Thiết bị hiệu chỉnh bắn súng ngắn K54 dựa trên cơ sở lý thuyết bắn súng ngắn K54 để áo dụng với nội dung dùng thiết bị để gá súng bảo đảm chắc chắn khi thao tác về tầm bắn, hướng bắn và khi bắn. Thiết bị gồm 2 khối:

Khối 1: sử dụng giá súng DKZ 82mm - K65 trong biên chế của đơn vị với tác dụng dùng để lắp thiết bị gá súng trong quá trình hiệu chỉnh, tìm đường ngắm của từng khẩu. Khối 1 có cấu tạo gồm:

- Bộ phận tầm: để lấy góc về tầm cho súng;

- Bộ phận hướng: để lấy góc bắn về hướng cho súng;

- Bệ trên: để lắp bộ phận tầm, hướng và thiết bị gá súng;

- Bệ dưới và ba chân: để lắp bệ trên và thân súng, ba chân để đỡ và làm điểm tỳ cho thiết bị gá khi bắn hiệu chỉnh gồm chân trước và hai chân sau trên các chân đều có cấu tạo giống nhau và lắp lẫn được.

Khối 2: thiết bị gá súng với tác dụng để gá chắc chắn thân súng và lấy thăng bằng cho súng, xác định tầm hướng, tìm điểm ngắm chính xác. Về mặt cầu tạo khối 2 gồm:

- Trục gá nganh: để gắn liền máng đỡ, thanh đỡ báng và thanh chống đứng, hai đầu trục khoan lỗ để lắp vào bệ trên của giá súng khi thực hành bắn hiệu chỉnh.

- Máng đỡ: để đỡ toàn bộ thân súng và gắn đai ốc kẹp chặt thân súng, gắn thanh chống đứng khi bắn tìm điểm ngắm, gắn bọt nước để xác định thăng bằng khi bắn.

- Thanh chống đứng: đầu trên hàn liền khung mãng đỡ, đầu dưới có gia cố lỗ để lắp đai ốc với đầu trên bộ phận tầm;

- Khung đỡ báng: để đỡ báng súng và cùng với máng đỡ tham gia kẹp chặt thân súng, xác định thăng bằng cho súng khi bắn.

Khi sử dụng đặt giá hiệu chỉnh cách bia bắn 20m, điều chỉnh sao cho chân giá thăng bằng theo nivô trên giá, giậm chắc các móng chân của giá súng. Lắp thiết bị gá súng vào chân giá; lắp súng vào thiết bị gá, khóa các ốc giữ chắc chắn và điều chỉnh về tầm và hướng sao cho súng hướng về bia và đưa các đường ngắm cơ bản vào điểm định ngắm bắn trên bia. Căn cứ vào điểm chạm để phân tích và hiệu chỉnh lại điểm ngắm.

Giải pháp này đã được thử nghiệm cho bộ đội đi làm nhiệm vụ hiệu chỉnh súng và trong huấn luyện năm 2012, 2013 được tiến hành trong hiệu chỉnh phục vụ thanh tra. Đã thực hiện hiệu chỉnh, tìm đường ngắm cho 100% số súng ngắn K54 của các Ban CHQS huyện, thành phố, trường quân sự tỉnh, trung đoàn dự bị động viên 855. Đã thực hiện hiệu chỉnh, tìm đường ngắm cho số súng K54 bảo dưỡng kỹ thuật II tại kho tỉnh với số lượng năm 2012: 65 khẩu; năm 2013: 72 khẩu; năm 2014: 112 khẩu.

Qua quá trình thử nghiệm cho thấy, thiết bị hiệu chỉnh bắn súng ngắn K54 giúp cho bộ đội giảm được nhân lực và công súc, tăng năng suất công việc, giải quyết được các vấn đề tồn tại, khó khăn khi thực hiện bằng phương pháp hiệu chỉnh súng thông thường, thủ công.

Ngọc Anh