(Trích phát biểu của Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh bế mạc
Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X )
Chúng ta đều biết, tri thức là nền tảng tiến bộ xã hội, đội ngũ trí thức là lực lượng nòng cốt sáng tạo và truyền bá tri thức; xây dựng đội ngũ trí thức là yêu cầu tất yếu của phát triển xã hội.
Từ trước đến nay, Bác Hồ và Đảng ta luôn coi trọng tri thức, quan tâm xây dựng đội ngũ trí thức và đã có những thành công lớn. Ngay trong thời kỳ gian khổ, ác liệt của chiến tranh, chúng ta đã hình thành và phát triển được đội ngũ trí thức mới, trí thức cách mạng đầy nhiệt huyết, có nhiều đóng góp to lớn trên nhiều lĩnh vực, góp phần xứng đáng làm nên thắng lợi vẻ vang của dân tộc.
Với tầm nhìn chiến lược, Đảng ta vừa quan tâm xây dựng đội ngũ trí thức hiện có, vừa chăm lo đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ trí thức cho giai đoạn tiếp theo, thực hiện nhiều chủ trương, chính sách, tạo môi trường để đội ngũ trí thức phát triển và phát huy vai trò trên mọi lĩnh vực.
Cho đến nay, đội ngũ trí thức Việt Nam đã có bước phát triển nhanh về số lượng, nâng lên về chất lượng và đã có nhiều đóng góp xứng đáng vào thắng lợi to lớn và có ý nghĩa lịch sử của sự nghiệp đổi mới đất nước.
Tuy nhiên, so với yêu cầu của sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế, trong bối cảnh toàn cầu hoá, cách mạng khoa học và công nghệ hiện nay, đội ngũ trí thức nước ta còn có khoảng cách cả về số lượng, chất lượng và cơ cấu; một số còn tâm tư, vướng mắc, một số chịu tác động của các mặt tiêu cực trong xã hội, có trường hợp tự hạ thấp phẩm giá của mình. Công tác xây dựng đội ngũ trí thức vẫn còn nhiều hạn chế, khuyết điểm. Chính vì vậy, việc ra nghị quyết vào thời điểm hiện nay là hết sức cần thiết.
Quan điểm nhất quán của Đảng ta coi trí thức là lực lượng lao động sáng tạo đặc biệt quan trọng trong tiến trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, đầu tư xây dựng đội ngũ trí thức là đầu tư cho phát triển bền vững.
Xây dựng đội ngũ trí thức là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, trong đó trách nhiệm của Đảng và Nhà nước giữ vai trò quyết định, đồng thời cũng là vinh dự, bổn phận của chính trí thức.
Thực hành dân chủ, tôn trọng và phát huy tự do tư tưởng trong hoạt động nghiên cứu, sáng tạo, tạo điều kiện và môi trường cho hoạt động nghề nghiệp của trí thức, trọng dụng đúng trí thức, có chính sách đặc biệt đối với nhân tài.
Từ nay đến năm 2020, chúng ta phải phấn đấu theo mục tiêu xây dựng đội ngũ trí thức lớn mạnh, đạt chất lượng cao, số lượng đông và cơ cấu hợp lý, từng bước tiến lên ngang tầm với trình độ của trí thức các nước tiên tiến trong khu vực và thế giới. Gắn bó vững chắc giữa Đảng với trí thức, giữa trí thức với Đảng, bồi đắp khối đại đoàn kết toàn dân tộc trên nền tảng liên minh công - nông - trí.
Trong những năm trước mắt, hoàn thiện các cơ chế, chính sách đã ban hành, xây dựng cơ chế, chính sách mới nhằm phát huy có hiệu quả tiềm năng của đội ngũ trí thức hiện nay, đồng thời xây dựng chiến lược phát triển đội ngũ trí thức đến năm 2020 và những năm tiếp theo đáp ứng nhiệm vụ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế.
Để xây dựng đội ngũ trí thức theo yêu cầu mới, chúng ta phải làm nhiều việc, trong đó cần phải tập trung hoàn thiện môi trường và điều kiện thuận lợi cho hoạt động của trí thức, có chế độ, chính sách bảo đảm lợi ích vật chất tương xứng với giá trị sức lao động để trí thức được hưởng đầy đủ quyền lợi vật chất, tinh thần từ kết quả sáng tạo của mình, tăng cường thực thi quyền sở hữu trí tuệ, quyền tác giả đối với sản phẩm sáng tạo; thực hiện các chính sách trọng dụng, đãi ngộ và tôn vinh trí thức; tạo chuyển biến căn bản trong đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ trí thức, coi trọng đào tạo, bồi dưỡng, tạo điều kiện, cơ hội cho trí thức trẻ được sáng tạo và cống hiến; củng cố và nâng cao chất lượng hoạt động của các hội trí thức; đổi mới phương thức, nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác lãnh đạo của Đảng đối với đội ngũ trí thức. Xây dựng đội ngũ trí thức vững mạnh là trực tiếp nâng tầm trí tuệ, sức mạnh của đất nước, của Đảng và của cả hệ thống chính trị.
*Tên bài do Ban biên tập đặt