Gãy vùng mấu chuyển xương đùi (VMCXĐ) là gãy từ cổ chân cổ đến bờ dưới mấu chuyển nhỏ xương đùi. Đặc điểm cấu trúc VMCXĐ có vỏ mỏng, bên  trong là xương xốp, nếu ở liên mấu chuyển thì có nhiều mạch máy nuôi dưỡng. Cấu trúc này thay đổi theo lứa tuổi, hay gặp loãng xương ở người già nên vùng mấu chuyển trở thành điểm yếu và dễ gãy chỉ với chấn thương nhỏ. Gãy VMCXĐ cần được phẫu thuật nhằm lấy lại hình thể giải phẫu, cố định vững tạo điều kiện cho quá trình liền xương và phụ hồi chức năng chi thể được tốt. Do loại gãy xương này thường gặp ở người già nên việc kết xương còn giúp bệnh nhân vận động được sớm, tránh được các biến chứng như nằm lâu loét điểm tỳ, viêm phổi, viêm đường tiết niệu…..

Trên thế giới và ở Việt Nam, đã có nhiều phương pháp phẫu thuật điều trị gãy liên mấu chuyển khác nhau. Tuy vậy mỗi phương pháp đều bộc lộ những nhược điểm, để lại biến chứng như: trôi đinh, tụt vít, trượt nẹp, gục cổ xương đùi, tiểu chỏm…tất cả những bệnh nhân đó đều phải chuyển sang biện pháp khác.

Xuất phát từ tình hình công tác thực tế, trước những bất cập của các phương pháp điều trị. Nhóm các bác sỹ Bệnh viện Quân y 5, đã cố gắng tìm một loại dụng cụ kết hợp xương tối ưu cho VMCXĐ. Các bác sỹ đã tìm thấy nẹp khóa, như là cứu cánh cho phương pháp này. Trong quá trình điều trị cho 8 bệnh nhân (năm 2014), nhóm tác giả đã nhận thấy nẹp khóa khắc phục được nhiều nhược điểm cơ bản của các loại phương tiện kết xương thông thường, đảm bảo nguyên tắc cơ bản của kết hợp xương theo AO: nắn chỉnh về giải phẫu tốt, ít tổn thương nguồn nuôi dưỡng, kết xương vững chắc và vận động sớm. Nẹp khóa đem lại lợi ích cho người bệnh như: ít tai biến, biến chứng, tỷ lệ liền xương cao, phục hồi tốt về chức năng, bệnh nhân có thể nhanh chóng trở lại cuộc sống sinh hoạt bình thường.

Trong quá trình nghiên cứu và ứng dụng đề tài này tại Viện Quân y 5, nhóm tác giả nhận thấy, nẹp khóa là dụng cụ kết hợp xương mới có giá trị mang lại lợi ích kinh tế, xã hội lớn. Với phương pháp này, bệnh nhân sẽ được giảm một phần chi phí phẫu thuật đáng kể so với các phương pháp trước đây. Mặc dù nẹp khóa đã được nghiên cứu và phát triển thừ năm 1998, và đến nay đã được dùng tương đối phổ biến trên thế giới. ở Việt Nam cũng đã có một số cơ sở y tế tuyến trên áp dụng nhưng trên địa bàn tỉnh Ninh Bình, Viện quân y 5 là cơ sở đầu tiên áp dụng nẹp khóa trong điều trị. So với các cơ sở y tế khác, ứng dụng nẹp khóa điều trị gãy vùng mấu chuyển xương đùi tại Viện Quân y 5, khắc phục được hiện tượng lỏng vít, trôi vít. Bởi vì mũ vít có gel bắt và thân nẹp do đó vít, nẹp, xương hình thành một khối vững chắc tạo điều kiện tốt nhất cho quá trình liền xương. Thiết kế vít có bước gel phù hợp từng vị trí xương, có cả dạng vít ống để dùng đinh dẫn đường; mũi vít cấu tạo như mũi khoan vì thế không cần doa sau khi khoan mà bắt vít vẫn dễ dàng ít tổn thương nhất đến xương. Với lỗ nẹp hình số 8 cho phép bắt cả vít khóa và vít không khóa. Do đó khi cần vững chắc chúng ta bắt vít khóa, khi cần có sự nèn ép chúng ta bắt vít không khóa. Nẹp khóa thiết kế theo giải phẫu đo đó nắn chỉnh đạt kết quả giải phẫu tốt nhất.

Trong quá trình ứng dụng nẹp khóa điều trị gãy vùng mấu chuyển xương đùi, các bác sỹ và bệnh nhân được trực tiếp điều trị bằng phương pháp này đều nhạn thấy những lợi ích không thể phủ nhận. Với bệnh nhân, nẹp khóa mang lại lợi ích kinh tế cho họ, do họ không phải chuyển tuyến trung ương điều trị, giảm chi phí đi lại, điều trị cũng như giảm công sức chăm sóc vất vả. So với các phương pháp điều trị khác thì dùng nẹp khóa sẽ giảm được các biến chứng sau điều trị như; gục cổ xương đùi, xuyên thủng chỏm, trôi nẹp, tụt vít…Đặc biệt nẹp khóa ít có tai biến, biến chứng khiến bệnh nhân phải chuyển sang thay khớp háng. Nẹp khóa còn giúp bệnh nhân vận động sớm nhanh chóng trở lại cuộc sống sinh hoạt, lao động bình thường.

Có thể khẳng định rằng, trong quá trình nghiên cứu và ứng dụng giải pháp sử dụng nẹp khóa điều trị gãy vùng mấu chuyển xương đùi nhóm tác giả của Viện Quân y 5 cùng người bệnh được trực tiếp điều trị đã nhận thấy những ưu việt mà phương pháp này đem lại và mong muốn ứng dụng này sớm được sử dụng rộng rãi trong điều trị tại các cơ sở y tế tại Ninh Bình.

Phạm Anh