Ninh Bình với những dãy núi đá vôi hùng vĩ đã tạo nên cho đất nước một Cúc Phương nguyên sinh - một Tràng An - một Tam Cốc Bích Động tráng lệ mà huyền ảo – một Vân Long khu bảo tồn có một không hai với một vùng rừng núi đá vôi ngập nước… Ai từng tới Ninh Bình du lịch hẳn luôn ấn tượng với những “bầy dê” loài vật có khả năng leo núi, nhảy nhót trên những vách đá tai mèo dựng đứng lởm chởm  những con dê ở đây đã làm cho Ninh Bình thêm nổi tiếng với các món đặc sản từ dê núi. Dê núi Ninh Bình là tên gọi thông dụng của các món đặc sản ẩm thực được chế biến từ thịt dê sống ở miền núi đá vôi Ninh Bình như tái dê, lẩu dê, dê xào lăn, dê nướng … Loại đặc sản ẩm thực này thực sự là món ăn bổ dưỡng và hấp dẫn nên nó phát triển khá mạnh ở Ninh Bình và là một trong những đặc sản tiêu biểu của địa phương. Ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP HCM, Hạ Long, Đồng Nai… cũng có nhiều các nhà hàng chuyên kinh doanh đặc sản với thương hiệu “dê núi Ninh Bình”.Đặc biệt, nhiều bộ phận của dê có thể làm thuốc. Trong dân gian, món ăn bồi bổ từ thịt dê có tác dụng chữa trị các chứng bệnh đau lưng mỏi gối, bổ thận tráng dương, ít tinh trùng, hoa mắt ù tai, lưng gối yếu mỏi, nam nữ yếu sinh lý. Tinh hoàn dê (ngọc dương) có tác dụng bổ dương trị thận suy, liệt dương, hoạt tinh. Dạ dày dê chữa gầy yếu, tiêu hoá kém, buồn nôn sau bữa ăn. Gan dê có thể điều trị những trường hợp mờ mắt sau khi ốm. Tiết dê pha với rượu trắng 40 độ chữa huyết hư, đau đầu, chóng mặt, đau lưng. Nhưng xin thưa với các bạn nếu chỉ biết có như thế thì hẳn thiếu sót!
 Người xưa có câu: “quy linh xác- dương linh cốt” con rùa tinh túy tụ ở cái mai- con dê linh khí tụ ở bộ xương. Trong y học cổ truyền phương Đông, ngoài xương những động vật hoang dã như hổ , báo khỉ ,trăn… Thì dê núi (sơn dương) là xương động vật nuôi duy nhất được cổ nhân dùng chế biến nấu thành cao, được sử dụng như một vị thuốc đại bổ trong Đông  y. Trong cao hổ cốt người xưa thường dùng “ngũ dương nhị hổ” có nghĩa là cứ 5 bộ xương sơn dương nấu với 2 bộ xương hổ vì thế các bậc lão y thường nói : “phi sơn dương bất thành hổ cốt”. Bởi vậy nếu bạn tới Ninh Bình mà chưa dùng thử Cao Dê Ninh Bình thì thật là tiếc
 Trong Cao Dê Ninh Bình: là sự phối hợp hài hòa giữa ba kích, đỗ trọng, nhục thung dung…thỏ ty tử cùng nhiều thảo dược mọc lâu năm trên núi đá Hoa lư như gối hạc, thiên niên kiện, cốt toái bổ… với xương dê núi Ninh Bình tạo nên một sản phẩm CAO DÊ NINH BÌNH với hàm lượng protein lên đến 80% (ở ngựa bạch là 50-60%) trong đó chủ yếu là các acid amin như :
 Lysine : Nhiệm vụ quan trọng nhất của loại axít amin này là khả năng hấp thụ canxi, giúp cho xương chắc khỏe, chống lão hóa cột sống, duy trì trạng thái cân bằng nitơ có trong cơ thể, do đó tránh được hiện tượng giãn cơ và mệt mỏi. Ngoài ra, lynsine còn có tác dụng giúp cơ thể tạo ra chất kháng thể và điều tiết hormone truyền tải thông tin.
Leucine: Leucine tương đối quan trọng trong quá trình điều chỉnh hàm lượng đường trong máu; nên sẽ tốt cho bệnh nhân mắc chứng “hyperglycemica”, hoặc những người mong muốn đốt cháy chất béo nhanh chóng. Hơn nữa, loại axít amin này còn có chức năng duy trì lượng hormone tăng trưởng để thúc đẩy quá trình phát triển mô cơ.
Methionine: Axít amin này đặc biệt cần thiết cho nam giới nếu muốn phát triển cơ bắp cuồn cuồn vì nó nhanh chóng phân hủy và đốt cháy chất béo, đồng thời tăng thêm lượng testosterone sinh dục nam. Ngoài ra, menthinine hỗ trợ chống chữa kiệt sức, viêm khớp và bệnh gan..
Threonine: Chức năng chính của threonine là hỗ trợ hình thành collagen và elastin - hai chất liên kết tế bào trong cơ thể. Ngoài ra, nó rất tốt cho hoạt động gan, tăng cường hệ miễn dịch và thúc đẩy cơ thể hấp thụ mạnh các dưỡng chất. Cùng nhiều axit amin khác cần thiết cho sự duy trì và phát triển cơ thể.
Công dụng chủ yếu của Cao Dê Ninh Bình:
 -Bổ sung calci, photpho, acid amin cần thiết cho cơ thể,
-Giúp tăng cường sức khỏe.
-Bổ thận mạnh gân cốt
-Giảm đau nhức xương khớp
-Phục hồi và nâng cao sức khỏe cho phụ nữ sau khi sinh nở
Dùng cho:
 -Nam giới suy giảm chức năng sinh lý
- Nữ giới sau sinh nở
 -Người cao tuổi đau nhức xương khớp
-Trẻ em chậm phát triển kém ăn,hay giật mình quấy khóc(do thiếu canxi), chậm mọc răng chậm biết đi…
 -Người gầy yếu, mệt mỏi ăn ngủ kém
Một số phương thức sử dụng cao dê trong đông y :
- Chữa phong thấp, gầy yếu do lao lực, đầu choáng, mắt hoa :  cao xương dê 10g hầm với 60 g gạo tẻ thành cháo, chế thêm gia vị, chia ăn vài lần trong ngày.
- Đau lưng mạn tính: cao xương dê 10g, trần bì 6 g, riềng 6 g, thảo quả 2 quả, gừng tươi 3 g. Hầm lấy nước cốt, nấu cháo ăn.
- Bồi dưỡng cho trẻ chậm lớn: cao xương dê 5g hầm kỹ với nhục thung dung 10 g, hoài sơn 100 g, chia ăn vài lần trong ngày.
- Trẻ em chậm mọc răng : cao xương dê 5g quấy tan với cháo nóng ngày một lần ăn liền trong 1 tuần
- Hồi phục sau sinh đẻ: cao xương dê: 10g nấu cháo với gạo nếp (nếu kém sữa thì thay gạo nếp bằng ý dĩ và gia thêm mộc thông)
-Nam ,nữ yếu sinh lý: dâm dương hoắc 10g, ba kích 10g nhục thung dung 10(sắc lấy nước cốt hào với cao xương dê 10g chia uống trong ngày)
Ngoài những tính năng bổ dưỡng thì  Cao Dê Ninh Bình kết hợp với rượu Kim Sơn sẽ là đồ uống tuyệt hảo có một không hai tại quán những dê Ninh Bình
Bạn nên nhớ rượu Cao Dê Ninh Bình khi nhắp có vị ban đầu hơi đắng, mặn nhưng sau đó là cảm giác ngọt, ngậy và có mùi vị dê nhè nhẹ chứ không hoi nồng  thì khi ấy mới là đích thực bạn đang dùng hàng chuẩn.

 Đông y Ninh Bình
 Lương y: Phạm Ngọc