Nhiều chính sách mới liên quan lớn đến đời sống,kinh tế xã hội như: Điều kiện xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về khoa học và công nghệ; Quy định mới về xét danh hiệu Thầy thuốc nhân dân", "Thầy thuốc ưu tú"; Thi tuyển công chức, đã đạt kiểm định đầu vào thì không phải thi vòng 01; Danh sách chứng chỉ ngoại ngữ được sử dụng để miễn thi tốt nghiệp THPT năm 2024; Danh sách chứng chỉ ngoại ngữ được sử dụng để miễn thi tốt nghiệp THPT năm 2024; Sửa đổi quy định về tiền lương, thù lao, tiền thưởng … là những chính sách mới có hiệu lực từ tháng 04/2024

1. Điều kiện xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về khoa học và công nghệ

Có hiệu lực từ ngày 10/4/2024, Nghị định số 18/2024/NĐ-CP ngày 21/2/2024 của Chính phủ quy định rõ điều kiện xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về Khoa học và Công nghệ.

Theo quy định, đối với tác giả: Trực tiếp sáng tạo, đóng góp vào giá trị khoa học và công nghệ của công trình; không vi phạm quy định tại Điều 8 Luật Khoa học và công nghệ và đáp ứng điều kiện sau:

- Đối với người Việt Nam: Chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước;

- Đối với người nước ngoài: Tôn trọng độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, pháp luật và phong tục, tập quán tốt đẹp của Việt Nam.

Đối với công trình: Hồ sơ hợp lệ, được công bố theo quy định (trừ các công trình có nội dung liên quan đến bí mật nhà nước), hoặc được ứng dụng tại Việt Nam;

Thời gian công trình được công bố hoặc ứng dụng trong thực tiễn ít nhất là 03 năm hoặc công trình được ứng dụng đổi mới sáng tạo có hiệu quả ít nhất 01 năm tính đến thời điểm nộp hồ sơ đề nghị xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về Khoa học và Công nghệ.

2. Quy định mới về xét danh hiệu Thầy thuốc nhân dân", "Thầy thuốc ưu tú"

Từ ngày 15/4, Nghị định 25/2024/NĐ-CP về xét tặng danh hiệu “Thầy thuốc nhân dân”, “Thầy thuốc ưu tú” sẽ có hiệu lực. Nghị định quy định đối tượng, nguyên tắc, tiêu chuẩn, hội đồng xét tặng, hồ sơ, trình tự, thủ tục xét tặng danh hiệu “Thầy thuốc nhân dân”, “Thầy thuốc ưu tú”.

Cụ thể, “Thầy thuốc ưu tú” là những cá nhân có tài năng xuất sắc trong nghiên cứu, phát triển khoa học, kỹ thuật, công nghệ về y tế, đạt được một trong các tiêu chuẩn như:

Chủ nhiệm ít nhất 2 nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp cơ sở đã được nghiệm thu, kết quả đánh giá, xếp loại ở mức đạt trở lên; Là tác giả ít nhất 01 sáng kiến được ứng dụng mang lại hiệu quả cao, có phạm vi ảnh hưởng rộng rãi được bộ, ban, ngành, tỉnh công nhận; Là chủ nhiệm ít nhất 01 nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp cơ sở và thành viên nghiên cứu chính thực hiện ít nhất 01 nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp bộ, tỉnh đã được nghiệm thu, kết quả đánh giá, xếp loại ở mức đạt trở lên;...

Đối với danh hiệu “Thầy thuốc nhân dân” được xét tặng cho cá nhân đã được Chủ tịch Nước phong tặng danh hiệu “Thầy thuốc ưu tú” đạt các tiêu chuẩn theo quy định.

3. Quy định trình tự, thủ tục, truy tặng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang”

Từ 20/4/2024, Nghị định 28/2024 của Chính phủ quy định về trình tự, thủ tục xét tặng, truy tặng “Huy chương Thanh niên xung phong vẻ vang” và việc khen thưởng tổng kết thành tích kháng chiến sẽ có hiệu lực.

Theo đó, mốc thời gian để tính khen thưởng nêu tại Điều 5 Nghị định này gồm:

Thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp từ 15/7/1950-20/7/1954.

Thời kỳ kháng chiến chống Mỹ từ 21/7/1954-30/4/1975: Chống Mỹ ở miền Bắc; Chống Mỹ ở miền Nam; Làm nhiệm vụ giúp bạn Lào từ tháng 05/1972-12/1975.

Thời kỳ bảo vệ Tổ quốc: Chiến tranh biên giới Tây Nam từ tháng 05/1975-07/1/1979; Chiến tranh biên giới phía Bắc từ tháng 02/1979-31/12/1988; Làm nhiệm vụ giúp nước bạn Lào từ tháng 05/1975-31/12/1988; Làm nhiệm vụ quốc tế ở nước bạn Campuchia từ tháng 01/1979-31/8/1989; Truy quét Ful-rô từ tháng 05/1975 - tháng 12/1992.3.

3. Thi tuyển công chức, đã đạt kiểm định đầu vào thì không phải thi vòng 01

Nghị định số 06/2023/NĐ-CP của Chính phủ quy định về kiểm định chất lượng đầu vào công chức có hiệu lực từ 10/4/2024.

Theo Nghị định trên, việc kiểm định chất lượng đầu vào công chức áp dụng đối với người đăng ký tuyển dụng vào công chức thông qua hình thức thi tuyển.

Việc kiểm định chất lượng đầu vào công chức là hoạt động đánh giá, công nhận kiến thức nền tảng cần thiết đối với thí sinh trước khi tham gia tuyển dụng công chức tại cơ quan có thẩm quyền.

Việc kiểm định chất lượng đầu vào công chức được tổ chức định kỳ 02 lần vào tháng 07 và tháng 11 hàng năm.

Hình thức kiểm định là thi trắc nghiệm trên máy vi tính. Nội dung kiểm định gồm: hiểu biết chung về hệ thống chính trị, tổ chức bộ máy của Đảng, Nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội, quản lý hành chính Nhà nước; quyền, nghĩa vụ của công chức; kiến thức về xã hội, văn hóa, lịch sử, đạo đức công vụ… và đánh giá năng lực tư duy, năng lực ứng dụng kiến thức vào thực tiễn.

Người dự tuyển trả lời đúng từ 50% số câu hỏi trở lên được xác định là đạt yêu cầu kiểm định chất lượng đầu vào. Kết quả kiểm định chất lượng đầu vào công chức có giá trị sử dụng trong thời hạn 24 tháng, kể từ ngày có quyết định phê duyệt của Bộ Nội vụ.

Việc tổ chức thi vòng 01 trong thi tuyển công chức tiếp tục được thực hiện theo quy định tại Nghị định số 138/2020/NĐ-CP đến hết ngày 31/7/2024. Trong thời gian này, người đạt kết quả kiểm định chất lượng đầu vào theo quy định tại Nghị định này khi tham gia thi tuyển công chức không phải thực hiện thi vòng 1 theo quy định tại khoản 1 Điều 8 và điểm a, điểm b khoản 3 Điều 14 Nghị định số 138/2020/NĐ-CP.

Kể từ ngày 01/8/2024, cơ quan tuyển dụng công chức chỉ tuyển dụng công chức đối với người đạt kết quả kiểm định.

4. Hai quy định của Luật Đất đai 2024 có hiệu lực

Mặc dù Luật Đất đai 2024 bắt đầu có hiệu lực từ 01/1/2025 nhưng có 2 quy định của Luật này sẽ có hiệu lực từ ngày 01/4/2024.

Cụ thể, khoản 2 Điều 252 Luật Đất đai 2024 nêu rõ: Điều 190 và Điều 248 của Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 4 năm 2024. Trong đó, hai quy định này gồm:

- Các hoạt động lấn biển: Nguyên tắc của hoạt động lấn biển, trách nhiệm quản lý nhà nước về hoạt động lấn biển…

- Các nội dung sửa đổi, bổ sung Luật Lâm nghiệp số 16/2017/QH14 về: Nguyên tắc, căn cứ giao rừng, cho thuê rừng, chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác; Điều kiện chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác.

5. Quy chuẩn Quốc gia về phương tiện phòng cháy và chữa cháy

Thông tư 56/2023 của Bộ Công an ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về phương tiện phòng cháy chữa cháy ban hành sẽ có hiệu lực từ 01/4/2024.

Theo đó, yêu cầu chung với phương tiện phòng cháy, chữa cháy gồm:

Thứ nhất: Phải kê khai, khai báo phù hợp danh mục phương tiện tại Quy chuẩn này. Nếu chưa rõ chủng loại thì phải định danh chủng loại phương tiện phòng cháy, chữa cháy.

Thứ hai: Phải quản lý, bảo quản, bảo dưỡng phương tiện phòng cháy, chữa cháy theo các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật liên quan hoặc quy định của pháp luật hoặc theo hướng dẫn của nhà sản xuất.

Thứ ba: Phải thực hiện kiểm định phù hợp với Quy chuẩn này cùng các quy định khác có liên quan.

Các phương tiện phòng cháy, chữa cháy phổ biến có thể kể đến: Vòi chữa cháy, lăng chữa cháy phun nước cầm tay, trụ nước chữa cháy, đầu nối chữa cháy, bình chữa cháy xách tay…

6. Danh sách chứng chỉ ngoại ngữ được sử dụng để miễn thi tốt nghiệp THPT năm 2024

Từ ngày 22/4/2024, Thông tư 02/2024/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo về sửa đổi, bổ sung một số điều của Quy chế thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông, chính thức có hiệu lực.

Thông tư sửa đổi, bổ sung việc tổ chức thi 5 bài thi, gồm: 3 bài thi độc lập là Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ (Tiếng Anh, Tiếng Nga, Tiếng Pháp, Tiếng Trung Quốc, Tiếng Đức, Tiếng Nhật và Tiếng Hàn); 01 bài thi tổ hợp Khoa học Tự nhiên; 01 bài thi tổ hợp Khoa học Xã hội.

Thông tư 02/2024/TT-BGDĐT cũng quy định danh mục chứng chỉ ngoại ngữ được sử dụng để miễn bài thi Ngoại ngữ trong xét công nhận tốt nghiệp THPT: TOEFL ITP 450 điểm; TOEFL iBT 45 điểm; TOEIC (04 kỹ năng: Nghe: 275, Đọc: 275, Nói: 120, Viết: 120); IELTS 4.0 điểm; B1 Preliminary; B1 Business Preliminary; B1 Linguaskill; Chứng chỉ ngoại ngữ theo Khung năng lực ngoại ngữ 6 bậc dùng cho Việt Nam Bậc 3.

7. Sửa đổi quy định về tiền lương, thù lao, tiền thưởng

Ngày 23/2/2024, Chính phủ ban hành Nghị định 21/2024/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 51/2016/NĐ-CP ngày 13/6/2016 quy định quản lý lao động, tiền lương và tiền thưởng đối với người lao động làm việc trong công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và Nghị định số 52/2016/NĐ-CP ngày 13/6/2016 quy định tiền lương, thù lao, tiền thưởng đối với người quản lý công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ.

Theo đó, căn cứ vào tổ chức sản xuất, tổ chức lao động, công ty xây dựng và ban hành thang lương, bảng lương, phụ cấp lương làm cơ sở để xếp lương, trả lương và thực hiện các chế độ đối với người lao động theo quy định của pháp luật lao động.

Các mức lương trong thang lương, bảng lương, phụ cấp lương do công ty quyết định, nhưng phải bảo đảm quỹ tiền lương tính theo các mức lương trong thang lương, bảng lương, phụ cấp lương không được vượt quá quỹ tiền lương kế hoạch của người lao động theo quy định.

Nghị định này có hiệu lực từ ngày 10/4/2024.

Đông Hà