GNP - Gross National Product là tổng sản phẩm quốc gia. GNP chính là tổng giá trị của các dịch vụ, sản phẩm cuối cùng mà tất cả công dân của một đất nước làm ra ở cả trong và ngoài nước trong đơn vị một năm tài chính. GNP là một chỉ tiêu kinh tế quan trọng để đánh giá sự phát triển của một nền kinh tế.

Sản phẩm cuối cùng dùng để tính GNP là sản phẩm được đem đi tiêu thụ trực tiếp chứ không phải là sản phẩm trung gian phục vụ quá trình sản xuất sản phẩm khác. Ví dụ, với một chiếc xe máy đem bán cho người tiêu dùng thì xe máy đó được xem là sản phẩm cuối cùng; còn những bộ phận trên xe máy như: yên xe, bánh xe, bình điện,… mà nhà sản xuất bán cho nhà máy lắp ráp xe máy được xem là sản phẩm trung gian. Nhưng nếu bánh xe đó được bán trực tiếp cho người tiêu dùng thì bánh xe được xem là sản phẩm cuối cùng. Vì thế, mà chỉ có sản phẩm cuối cùng mới được tính vào chỉ số GNP.

Chỉ số tổng sản phẩm quốc gia GNP của một quốc gia trong một năm được tính như sau:

GNP = (X - M) + NR + C + I + G

Trong đó:

X là chỉ số về sản lượng kim ngạch xuất khẩu ròng dịch vụ và hàng hóa.

M là chỉ số sản lượng kim ngạch nhập khẩu ròng dịch vụ và hàng hóa.

NR là thu nhập ròng từ các tài sản ở nước ngoài (thu nhập ròng).

C là chỉ số chi phí tiêu dùng cá nhân.

I là tổng mức đầu tư cá nhân quốc nội.

G là chỉ số chi phí tiêu dùng của nhà nước.

Phân biệt GNP và GDP​

GNP là chỉ số phản ánh tổng sản phẩm quốc dân và GDP là chỉ số tổng sản phẩm quốc nội. Chỉ số GNP là toàn bộ giá trị được công dân mang quốc tịch nước đó sản xuất ra trong thời gian một năm. Công dân quốc gia đó có thể tạo ra các giá trị ở cả trong và ngoài lãnh thổ quốc gia đó.

Trong khi đó, chỉ số GDP là toàn bộ giá trị được các thành phần kinh tế hoạt động trong lãnh thổ của quốc gia đó tạo ra trong khoảng đơn vị thời gian một năm. Các thành phần kinh tế đóng góp vào chỉ số GDP bao gồm cả các thành phần kinh tế trong nước và nước ngoài hoạt động tại quốc gia đó. Vì thế, để đánh giá sức mạnh nền kinh tế một quốc gia, người ta thường dựa vào chỉ số GDP.

Một nhà đầu tư Đức xây dựng một nhà máy sản xuất giày tại Việt Nam để tiêu thụ nội địa thì khi đó, tất cả các thu nhập của nhà máy sau khi đã bán giày đi được tính vào chỉ số GDP của Việt Nam. Nhưng lợi nhuận mà nhà máy này thu được sau khi đã trừ đi thuế, quỹ phúc lợi và lương người lao động Đức làm việc cho nhà máy được tính vào GNP của Đức.

Thanh Mai