Theo ước tính của GLOBOCAN 2018 cho thấy năm 2018 có 18,1 triệu ca ung thư mới và 9,6 triệu ca tử vong do ung thư. Một trong 5 nam và một trong 6 nữ trên toàn thế giới có thể bị ung thư trong suốt cuộc đời của họ, và một trong 8 nam và một trong 11 phụ nữ sẽ chết vì căn bệnh này; tổng số người còn sống trong vòng 5 năm được chẩn đoán ung thư, ước tính là 43,8 triệu người.

Năm loại ung thư gây tỷ lệ tử vong hàng đầu thế giới 2018 đối với cả hai giới lại có sự thay đổi thứ tự là ung thư phổi (18,4%), đại trực tràng (1.761.007 ca, 9,2%), dạ dày (782.685 ca, 8,2%), gan (781.631 ca, 8,2%), và vú (625.679 ca, 6,6%)

Cũng theo GLOBOCAN 2018, ở Việt Nam 2018 có 164.671 ca ung thư mới và 114.871 ca tử vong vì ung thư và hơn 300.000 bệnh nhân đang sống chung với ung thư. 5 loại ung thư hàng đầu ở nam giới Việt Nam là ung thư gan (21,5%), phổi (18,4%), dạ dày (12,3%), đại trực tràng (8,4%) và vòm họng (5,0%) và ở phụ nữ là ung thư vú (20,6%), đại trực tràng (9,6%), phổi (9,4%), dạ dày (8,6%) và gan (7,8%).

Gia tăng số người mắc ung thư có liên quan thói quen xấu

Các chuyên gia đều cảnh báo rằng các bệnh không truyền nhiễm là nguyên nhân hàng đầu của các trường hợp tử vong trên thế giới và ung thư được dự đoán sẽ là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và là rào cản quan trọng nhất đối với việc tăng tuổi thọ ở mọi quốc gia trên thế giới trong thế kỷ 21.

Tỷ lệ mắc và tử vong do ung thư đang tăng nhanh trên toàn thế giới. Sự tăng trưởng của dân số, sự già hóa, sự thay đổi về tỷ lệ lưu hành và phân bố các yếu tố nguy cơ chính gây ung thư, sự phát triển kinh tế xã hội, sự thay đổi lối sống, ... đang góp phần làm cho ung thư trở thành nguyên nhân hàng đầu gây tử vong so với đột quỵ và bệnh mạch vành ở nhiều quốc gia.

Những nguyên tắc ăn uống để phòng chống ung thư

Theo GS Trần Văn Thuấn - Giám đốc Bệnh viện K trung ương một số yếu tố nguy cơ dẫn đến mắc bệnh ung thư nằm ngoài khả năng kiểm soát của chúng ta như yếu tố di truyền và môi trường. Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy khoảng 70% nguy cơ ung thư trong suốt cuộc đời con người là có thể phòng tránh được, trong đó có chế độ ăn uống…

Thực phẩm phòng bệnh ung thư

Ăn uống lành mạnh, không hút thuốc lá, hạn chế uống rượu, giữ cân nặng vừa phải và tập thể dục thường xuyên là những lối sống tuyệt vời để ngăn ngừa ung thư. Áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh đóng một vai trò quan trọng trong việc phòng tránh bệnh tật nhất là các bệnh không lây nhiễm như ung thư, tim mạch, đái tháo đường...

Để phòng ung thư, GS Thuấn khuyên mọi người nên ăn uống theo 9 nguyên tắc dưới đây:

Thứ nhất: Ăn nhiều trái cây, rau củ, ngũ cốc nguyên hạt. Nên ăn sản phẩm càng tự nhiên càng tốt, ví dụ, ăn một quả táo chưa gọt vỏ sạch tốt hơn là uống nước táo.

Thứ hai: Ăn nhiều thực phẩm có nhiều chất xơ: rau, ngũ cốc nguyên hạt.

Thứ ba: Nên ăn chất béo lành mạnh: như chất béo không no (cá hồi, dầu oliu, các loại hạt, bơ) và omega-3s; tránh các chất béo no như các sản phẩm chiên rán, hạn chế chất béo từ thịt đỏ và sữa.

Thứ tư: Hạn chế đường và tinh bột

Thứ năm: Hạn chế thịt chế biến sẵn (thịt hộp, xúc xích) và thịt đỏ (bò, lợn)

Thứ sáu: Hạn chế chiên, xào, nướng ở nhiệt độ cao

Thứ bẩy: Không ăn thức ăn có dấu hiệu ôi, thiu, mốc

Thứ tám: Đồ ăn cho vào lò vi sóng nên sử dụng giấy sáp (waxed paper), không nên dùng ni lông để bọc thức ăn.

Thứ chín: Hạn chế rượu, bia

Ngoài ra, Giáo sư Thuấn cũng nhấn mạnh người dân phải tiêm vắc xin ngừa viêm gan B ngay từ bây giờ để phòng tránh viêm gan, xơ gan và ung thư gan. Bé gái nên tiêm phòng HPV để ngừa ung thư cổ tử cung nhưng cũng phải 10-20 năm sau mới thấy được tỷ lệ mắc mới 2 loại ung thư này giảm xuống.

Song song, cần kết hợp với tập luyện, thể dục, thể thao, tuy nhiên cần lưu ý theo đúng lộ trình, đủ giờ, và đủ cường độ.

Đối với bệnh ung thư, chìa khoá vàng để chữa bệnh đó là phát hiện sớm. Khi phát hiện sớm người bệnh được điều trị kịp thời, đúng phương pháp tỷ lệ thành công rất cao. Nhiều nước trên thế giới thường khuyến cáo người dân khám sức khoẻ tối thiểu 1-2 lần/năm để phát hiện nhiều bệnh, trong đó có ung thư. Với một số đối tượng có nguy cơ cao, có thể tầm soát dày hơn và sớm hơn và vị giám đốc này cũng khuyên người dân cố gắng nên khám sức khoẻ định kỳ để sàng lọc ung thư.
Bệnh viện K trung ương cảnh báo 9 dấu hiệu cảnh báo ung thư gồm:

- Viêm loét lâu liền;

- Ho dai dẳng, tức ngực, điều trị không đỡ;

- Chậm tiêu, khó nuốt;

- Thay đổi thói quen bài tiết phân, nước tiểu;

- Có khối u ở vú hay trên cơ thể;

- Hạch bạch huyết to không bình thường;

- Chảy máu, dịch ra bất thường ở âm đạo;

- Ù tai, nhìn đôi;

- Gầy sút, thiếu máu không rõ nguyên nhân.

Thu Trà (St)