Hiện nay, tình hình an toàn vệ sinh thực phẩm đang là vấn đề nhức nhối trong xã hội, nó không chỉ diễn ra ở các quốc gia đang phát triển, kém phát triển mà còn xảy ra ở cả những nước phát triển, có trình độ khoa học công nghệ tiên tiến. Ở Việt Nam, tình hình vệ sinh an toàn thực phẩm trong cả nước nói chung và các khu vực đô thị nói riêng trong thời gian qua đang tạo nhiều lo lắng cho người dân. Đặc biệt, trong bữa cơm gia đình món rau là món không bao giờ vắng mặt.

Rau xanh, nhất là rau sạch được trồng an toàn sẽ mang lại nhiều bổ dưỡng cho cơ thể con người. Vì thế nhu cầu sử dụng rau sạch đang được nhiều người nhắc đến, “rau của tôi ứng dụng khoa học kỹ thuật, đúng quy trình khép kín nên rau rất sạch và đảm bảo an toàn là loại rau có địa chỉ tin cậy”. Đó là lời khẳng định của bà Nguyễn Thị Thuyên, chủ mô hình trồng rau an toàn tại phố Nam Thịnh, phường Ninh Sơn, thành Phố Ninh Bình.
Đón tiếp chúng tôi vào giữa buổi chiều nóng đầu hè, đứng trên sào ruộng của mình bà Thuyên cười hiền lành, chỉ tay vào luống rau nhà mình cho biết: Mọi người cứ bảo rau không phun thuốc sâu mới là rau sạch, nhưng không phải. Rau sạch là rau đảm bảo tiêu chuẩn về đất, về phân bón, về thời gian phun thuốc và thời gian thu hoạch theo tiêu chuẩn nhất định. Rau không phun thuốc thì sâu ăn hết rau, làm gì còn rau mà bán. Rau của tôi có phun thuốc sâu nhưng phun đúng thời hạn quy định, tôi không sử dụng thuốc sâu hóa học mà tôi sử dụng thuốc sâu thảo mộc, loại thuốc này được chiết xuất từ các cây thuốc, diệt được số lượng lớn sâu ăn lá mà không độc hại, không ảnh hưởng đến rau lá và đất.
Xuất thân trong gia đình thuần nông, quanh năm chỉ biết đến ruộng vườn, đời sống khó khăn, thu nhập bình quân gia đình thấp. Khi hợp tác xã Ninh sơn mở các lớp tập huấn trồng rau an toàn để phát triển kinh tế cho các hộ nông dân, bà Thuyên cũng như bao gia đình khác đã tập trung chuyển đổi mô hình kinh tế sang trồng rau an toàn trên sào ruộng nhà mình. Nhiều hộ gia đình chuyển đổi từ trồng lúa sang trồng rau, nhưng không đem lại kết quả khả quan nên đã bỏ dở… Những năm đầu vì vốn ít, kinh nghiệm chưa có nên mức thu nhập thấp. Nhận thấy áp dụng khoa học kỹ thuật là chìa khóa của thành công bà Thuyên cặm cụi, cần mẫn tới các buổi tập huấn kỹ thuật trồng trọt, kỹ thuật trồng hoa ly, kỹ thuật cải tạo vườn tạp, các kỹ thuật trồng rau… và học tập qua sách báo để trồng thử nghiệm trên những luống rau của mình. Đất chẳng phụ công người, vườn rau của nhà bà ban đầu chỉ cung cấp cho một số hộ gia đình chuyên ăn rau sạch, an toàn rồi dần dần các thương lái cũng vào tận nhà để đặt hàng. Năm 2012, nhận thấy lượng rau “cung không đủ cầu” bà đã mạnh dạn vay vốn ngân hàng cùng các nguồn quỹ hỗ trợ nông dân để lấp ao mở rộng vườn. Đến nay, tổng diện tích vườn rau của bà hơn 5 sào Bắc bộ chuyên trồng các loại rau, như: su hào, cải bắp, rau bó xôi, cần tây, hành hoa… Mùa nào thì trồng rau đấy, “rau sạch thì ai cũng thích” - Bà Thuyên bộc bạch.
Theo bà Thuyên cho biết để cây sinh trưởng tốt, sau khi thu hoạch rau xong phải vệ sinh luống kỹ, việc phòng chống sâu bệnh và chống rét, ánh nắng được bà Thuyên hết sức chú trọng. Mô hình trồng rau an toàn của bà Thuyên có sử dụng các mái che cho từng luống rau, mùa nắng mái che này có tác dụng che nắng, giữ ẩm về mùa mưa và tránh bị xói đất, hư lá. Ngoài ra trên các luống rau còn có các giàn phun nước tự động để dàn đều nước cho rau, tiết kiệm chi phí và đảm bảo nhiệt độ cho rau sinh trưởng tốt.

Thời gian sinh trưởng các loại rau, tính từ thời điểm trồng đến khi thu hoạch đúng quy trình nên luôn đạt tiêu chuẩn dinh dưỡng cao nên các thương lái tự tìm vào mua, đặt hàng. Chính vì vậy, gia đình không mất chi phí đem đi giao hay đem ra chợ bán nên giá cả lúc nào cũng ổn định.
Ứng dụng mô hình trồng rau sạch cao cấp, gia đình bà Thuyên canh tác hơn 5 sào, mỗi ngày bà đóng gói gần 200 kg rau các loại và xuất hàng đi các nơi như: Hà Nội, Nghệ An, Đà Nẵng… Đặc biệt, bà chuyên cung cấp rau an toàn cho các siêu thị lớn trong tỉnh, như: Big C, VinMart... thu về trên trăm triệu đồng mỗi năm.
Khi được hỏi về các mong muốn và dự định trong tương lai, bà Thuyên cho biết: “hiện nay các loại sâu phát triển một cách rất nhanh, biến hóa các loại khác nhau và hầu như là kháng thuốc, gây thiệt hại rất nhiều đến năng suất các loại cây trồng. Mong các cấp, các ngành chức năng sớm nghiên cứu ra các loại thuốc bảo vệ thực vật diệt trừ được các loại sâu ăn lá một cách hiệu quả để đảm bảo năng suất cây trồng.”
Với mô hình trồng rau sạch an toàn. Năm 2014 bà Thuyên được Ủy Ban nhân dân tỉnh Ninh Bình vinh danh là “Điển hình nông dân sản xuất kinh doanh giỏi xây dựng nông thôn mới tỉnh Ninh Bình, năm 2014”.

Lê Bích (Hội Nông dân tỉnh)