Kính thưa đồng chí Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính,

Thưa các các đồng chí lãnh đạo đại diện các cơ quan bộ, ngành Trung ương;

Thưa các nhà khoa học, các quý vị đại biểu khách quý.

Chúng ta đang sống trong những ngày cả nước kỷ niệm nhiều sự kiện lớn của tháng 5 lịch sử và đặc biệt giới KH&CN ở các ngành, các cấp đang phấn khởi, tự hào tổ chức ngày KH&CN Việt Nam - ngày 18/5/2024.

Hôm nay, Bộ KH&CN long trọng tổ chức chức Lễ kỷ niệm ngày KH&CN Việt Nam, Kỷ niệm 65 năm ngày thành lập Bộ KH&CN và trao giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2024. Thay mặt cho Đoàn Chủ tịch Hội đồng Trung ương Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam tôi nhiệt liệt chúc mừng và chia vui cùng Bộ KH&CN, cùng giới KH&CN cả nước với những thành tựu đạt được được của KH&CN trong suốt 65 năm qua – những thành tích đóng góp to lớn của KH&CN cho công cuộc đấu tranh thống nhất, xây dựng và phát triển đất nước.

Ôn lại lịch sử của Ngành KH&CN Việt Nam của Bộ KH&CN chúng ta rất tự hào. Có thể khẳng định mỗi một thắng lợi của đất nước không thể tách rời sự đóng góp có hiệu quả, to lớn của đội ngũ trí thức, của các chuyên gia, nhà khoa học sống và làm việc vì Tổ quốc.

Đảng và Nhà nước ta luôn coi KH&CN cùng giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, xây dựng đất nước phải dựa vào KH&CN. Bản thân tôi đã gắn bó với ngành KH&CN hơn 40 năm, được chứng kiến sự trưởng thành của nền KH&CN nước nhà. Có thể nói ngành KH&CN đã có đóng góp vô cùng to lớn cho công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Thực tế cho thấy, sức mạnh của một đất nước, một dân tộc gắn liền với KH&CN; vị thế của một đất nước, một quốc gia được khẳng định bằng trình độ KH&CN của đất nước, quốc gia đó. Việt Nam từ một nước chậm phát triển, khó khăn, nghèo nàn về kinh tế, hạn chế về hợp tác quốc tế… đã vươn lên trở thành nước có nền kinh tế trung bình, hội nhập sâu rộng và vị thế không ngừng được khẳng định trên trường quốc tế. Các nhà khoa học Việt Nam đã tạo nên những sản phẩm mang thương hiệu Việt làm rạng danh đất nước, không chỉ rút ngắn khoảng cách với các nước tiên tiến trên thế giới mà còn tạo nên thứ bậc ngày càng cao và có uy tín trên thế giới.

Thời gian gần đây chúng ta đã chứng kiến sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước ta đối với trí thức và KH&CN. Đó là:

- Ngày 24/11/2023, Trung ương Đảng có Nghị quyết 45/NQ-TW về “tiếp tục xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới”.

- Ngày 11/01/2024 Bộ Chính trị có Kết luận số 69-KL/TW về “tiếp tục thực hiện Nghị quyết 20-NQ/TW, ngày 01/11/2012 về phát triển KH&CN phục vụ sự nghiệp Công nghiệp hóa, Hiện đại hóa đất nước”.

Với chủ trương coi KH&CN là sức mạnh, là lực lượng sản xuất trong phát triển kinh tế - xã hội, đội ngũ trí thức KH&CN Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng đã lớn mạnh về cả số lượng và chất lượng. Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã ban hành nhiều văn bản chính sách, pháp luật dựa trên những giải pháp cơ bản là: phải tạo môi trường làm việc thuận lợi cho đội ngũ trí thức; trọng dụng, đãi ngộ, tôn vinh trí thức; tạo chuyển biến cơ bản trong đào tạo nguồn nhân lực; nêu rõ vai trò, trách nhiệm của trí thức. Đây chính là nền tảng quan trọng, động lực mạnh mẽ để đội ngũ trí thức hết lòng cống hiến tài năng, tâm huyết vào sự nghiệp xây dựng, phát triển của ngành KH&CN nói riêng và đất nước nói chung.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và đồng chí Phan Xuân Dũng - Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam tham quan các gian hàng triển lãm bên lề lễ chào mừng

Thưa các đồng chí và quý vị đại biểu

Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã trở thành một tổ chức chính trị - xã hội lớn mạnh được xếp trong số 30 hội quần chúng được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ ở Trung ương, với 156 hội thành viên, trong đó có 93 hội ngành toàn quốc và 63 Liên hiệp Hội tỉnh/thành phố trực thuộc Trung ương; hiện nay có 560 tổ chức KH&CN; đã tập hợp, thu hút được khoảng 3,7 triệu hội viên, trong đó có khoảng trên 2,2 triệu trí thức, chiếm khoảng 32,5% số trí thức trong cả nước. Hoạt động của Liên hiệp Hội Việt Nam luôn được Đảng, Chính phủ, các cấp, các ngành đánh giá cao.

Sự hình thành, tồn tại và phát triển các hội trí thức, là yếu tố khách quan, là nhu cầu, tâm huyết của giới KH&CN và phù hợp với xu thế phát triển của xã hội. Trong bối cảnh các thế lực chống đối đang tìm mọi cách để chia rẽ, phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc và phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng, thì đội ngũ trí thức, các hội trí thức luôn đồng hành cùng đất nước, mang trí tuệ, tinh thần dân tộc cống hiến và phụng sụ Tổ quốc. “Hiền tài là nguyên khí quốc gia” đã trở thành chân lý, là truyền thống tốt đẹp ngàn đời nay của dân tộc ta. Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24/11/2023, Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới đã khẳng định đội ngũ trí thức “là nhân tố quan trọng trong nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, nâng tầm trí tuệ và sức mạnh dân tộc, đóng góp to lớn cho sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”, xây dựng đội ngũ trí thức vững mạnh toàn diện là đầu tư xây dựng, bồi đắp “nguyên khí quốc gia” và phát triển bền vững; là trách nhiệm của Đảng, Nhà nước, hệ thống chính trị và xã hội...

Phát triển bất cứ một lĩnh vực nào, đặc biệt với lĩnh vực KH&CN cần có nhân lực tốt và đầu tư tốt. Nguồn nhân lực của chúng ta về KH&CN trong thời gian vừa qua đã có bước phát triển mạnh mẽ cả về chất lượng và số lượng. Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, KH&CN nước ta cũng đang đối mặt với không ít khó khăn và thách thức:

Một là, cơ chế chính sách còn một số tồn tại cần được tiếp tục đổi mới để phù hợp với tình hình mới nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho ngũ trí thức phát huy khả năng và cống hiến cho đất nước.

Hai là, đội ngũ của chúng ta mặc dù đã phát triển vượt bậc trong những năm qua nhưng để đáp ứng tốt những yêu cầu trong tình hình mới thì cần phải được củng cố về số lượng và nâng cao về chất lượng.

Ba là, chúng ta vẫn còn khoảng cách khá xa với các nước tiên tiến và phát triển trên thế giới. Nếu chúng ta không tạo đà phát triển nhanh hơn, mạnh hơn thì khoảng cách này có thể sẽ ngày một xa hơn.

Bốn là, trong cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 hiện nay, các công nghệ đã phát triển như vũ bão, ở một mức độ chưa từng có. Chúng ta phải đưa KH&CN Việt Nam hội nhập, hòa chung với sự vận động của KH&CN thế giới, nhưng nguồn nhân lực của nước ta vẫn còn một khoảng cách lớn so với đòi hỏi của thực tiễn. Do đó, việc đầu tư chiều sâu để nâng cao nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lực chất lượng cao, nhất là ở những lĩnh vực then chốt mà Việt Nam có thế mạnh cần được quan tâm nhiều hơn. Đồng thời đội ngũ tri thức và những người làm khoa học cũng phải tận dụng tốt hơn những cơ hội thuận lợi đang có để vượt qua thách thức và khó khăn.

Nhân sự kiện quan trọng hôm nay, xin trân trọng được kiến nghị với các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước: Tiếp tục tin tưởng trí thức hơn nữa, hãy trao cho họ dũng khí dám nói, dám nghĩ, dám làm và dám hành động hơn nữa. Có niềm tin là có tất cả. Làm tốt điều đó, đất nước ta sẽ phát triển nhanh hơn, bền vững hơn và sẽ đạt ở một tầm cao mới mà ít dân tộc nào trên thế giới có thể sánh kịp.

Đội ngũ trí thức của Liên hiệp Hội Việt Nam cùng đội ngũ trí thức KH&CN cả nước đã đoàn kết, đoàn kết thì lại càng đại đoàn kết hơn, đã thành công, để thành công thì lại càng thành công hơn. Sẽ cố gắng thực hiện lời căn dặn của Đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng vào Ngày 24/3/2023 nhân Kỷ niệm 60 năm ngày Bác Hồ kính yêu đến dự và phát biểu với đội ngũ trí thức Việt Nam tại Đại hội Hội phổ biến KH&KT Việt Nam lần thứ nhất (18/5/1963) là “Trí thức Việt Nam là những người làm hưng thịnh cho đất nước, làm rạng rỡ cho dân tộc và vẻ vang cho giống nòi”.

Với các chuyên gia, nhà khoa học; các cán bộ, công chức, viên chức KH&CN, tôi thực sự cảm kích với những nỗ lực không ngừng của các thế hệ, các bác, các anh, các chị đã thể hiện bản lĩnh, trí tuệ, khát vọng dấn thân cho khoa học, không ngừng đổi mới, sáng tạo, tìm cơ trong nguy, đưa con thuyền khoa học của chúng ta vững vàng ra khơi, tiếp cận với nền KH&CN hiện đại của Thế giới. “Lửa thử vàng, gian nan thử sức”, chúng ta chắc chắn sẽ vượt qua thách thức và có những phát triển bứt phá.

Với chức năng, nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước giao, Liên hiệp các Hội KH&KT Việt Nam sẽ tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động đoàn kết, tập hợp trí thức trong và ngoài nước triển khai các nhiệm vụ nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao tiến bộ KH&CN vào đời sống, xã hội, cùng với Bộ KH&CN, 02 Viện Hàn lâm, các Trường đại học, các tổ chức KH&CN trong nước và quốc tế nỗ lực phấn đấu, góp phần tạo nên sự thay đổi, tiến bộ và phát triển của đất nước.

Nhân dịp ngày hội của trí thức, ngày KH&CN Việt Nam, một lần nữa xin trân trọng kính chúc các đồng chí Lãnh đạo, các nhà khoa học, các qúy vị đại biểu cùng toàn thể các đồng chí, các bạn luôn mạnh khỏe, hạnh phúc và thành công.

Xin trân trọng cảm ơn./