Dứa là một loại thực phẩm chính, là nguồn thu kinh tế của hơn 2000 hộ nông dân tại thành phố Tam Điệp, tỉnh Ninh Bình được Nông trường dứa Đồng Giao (hiện nay đã đổi tên thành công ty cổ phần thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao) thu hoạch và bao tiêu.

Xác định đầu ra cho quả dứa là đưa vào chế biến phục vụ xuất khẩu nên ngay từ khâu trồng nguyên liệu, cây dứa đã phải đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật, đảm bảo an toàn thực phẩm. Bên cạnh đó, nông dân thường xuyên áp dụng biện pháp canh tác mới để nâng cao năng suất và chất lượng quả. Vì vậy, nhiều hộ dân đã đầu tư hàng trăm triệu đồng vào giống và chăm sóc cho cây dứa.

Nhưng hiện nay, toàn miền Bắc nắng nóng kéo dài liên tục, thời tiết khô hanh cây dứa chín sớm, hàng trăm tấn dứa của những người nông dân thành phố Tam Điệp đang bị thối rữa vì thu hoạch rời rạc mà theo hợp đồng không được bán ra ngoài. Nhiều hộ nông dân có nguy cơ mất trắng cả cánh đồng dứa hoặc lâm vào cảnh nợ nần.

Dứa chín hỏng trong vườn nhà Bà Thủy

Cầm những quả dứa chín mốc trên tay, bà Nguyễn Thị Thủy (nông dân thuộc đội sản xuất Ghềnh) nghẹn ngào: “Nhà tôi trồng 0.6 ha dứa toàn bộ đã chín rộ từ hơn chục ngày nay nhưng không được bán, có lệnh thu hoạch rồi nhưng Công ty cổ phần Thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao thu mua rời rạc, trong khi đó, thời tiết nắng nóng kéo dài đỉnh điểm có những lúc trên 40 độ C, dứa chín nhiều gục hết cả xuống ruộng, không được bán ra ngoài, nhìn cánh đồng dứa mà tôi không biết phải làm sao. Vụ này tôi đầu tư nguyên vốn hết hần 100 triệu đồng tiền giống chưa kể đến phân bón các loại. Không biết lấy tiền đâu thu hồi”.

Theo tính toán, với diện tích 0,6 ha dứa năm nay cho năng suất 35 – 40 tấn. Với giá thu mua của công ty đồng giao là 3.300 đồng/kg. Bà Thủy mới nộp về công ty 12 tấn thu về khoảng 40 triệu đồng. Còn lại dứa bị hỏng, mốc, thối rữa hơn 20 tấn. lỗ khoảng 80 triệu đồng. “Làm không có công mà còn không biết bao giờ mới trả hết nợ” Bà Thủy xót xa.

Cũng giống như nhà bà Thủy, gia đình ông Thược, thôn Tân Thượng, xã Quang Sơn (thành phố Tam Điệp) có 1 ha dứa chuẩn bị cho thu hoạch, sản lượng dự kiến sẽ vào khoảng 40 tấn. Ông Thược đã gọi cho vài thương lái nhưng đến nay vẫn chưa có ai vào xem để mua cả. Hiện nay, gia đình ông chọn giải pháp những quả dứa bị chín quá, vợ chồng ông đi chợ sớm để bán cải thiện lấy lại vốn nhưng với giá dứa trên thị trường đang chỉ có 1000-1.500 thì việc thu hồi vốn là rất khó khăn ông Viện cho biết. Hiện nay, gia đình ông đang bị  thối hơn 4 tấn dứa.

Theo thống kê, hiện nay giá dứa đang xuống thấp kỷ lục không chỉ trên địa bàn tỉnh Ninh Bình mà các địa phương khác cũng thế. Nhiều hộ nông dân đành phải chấp nhận để dứa chín thối ngoài đồng. Hơn 2000 hộ nông dân Tam Điệp với diện tích khoảng hơn 3500 ha trồng dứa tính đến thời điểm nảy hàng trăm tấn dứa đang bị thối ngoài đồng. Có thể nói, mặc dù đã có đơn vị bao tiêu hoặc không có đơn vị bao tiêu thì người nông dân vẫn bị động trong việc sản xuất. Thời gian tới, những người nông dân cần phải tính toán có những giải pháp tối ưu để tránh việc được mùa mất giá, được giá mất mùa.

Lê Bích