Viện Hàn lâm Khoa học trẻ toàn cầu (Global Young Academy, viết tắt là: GYA) nơi quy tụ các nhà khoa học trẻ xuất sắc của hơn 70 quốc gia trên thế giới, được thành lập tháng 02 năm 2010, có trụ sở tại Halle, Cộng hòa liên bang Đức và được bảo trợ chính bởi Viện hàn lâm Khoa học Leopoldina quốc gia Đức (thành lập 1652) và Bộ Nghiên cứu và Giáo dục Cộng hòa liên bang Đức.

Viện Hàn lâm Khoa học trẻ toàn cầu có tối đa 200 viện sĩ, được bầu chọn từ các nhà khoa học trẻ (dưới 40 tuổi) có thành tích khoa học xuất sắc từ các quốc gia trên thế giới, có cam kết đóng góp tiếng nói của mình nhằm tác động lên những chính sách phát triển bền vững mang tính toàn cầu. Nhiệm kỳ của mỗi thành viên là 5 năm. Thành viên của GYA sẽ được mời tham dự Hội nghị thường niên để họp bàn các vấn đề khoa học cùng những khách mời danh dự là các nhà khoa học, nhà hoạt động chính trị nổi tiếng trên thế giới.

TS Trần Quang Huy và đồng chủ tịch TS Mari-Vaughn V. Johnson của GYA

Năm nay, khoảng 270 nhà khoa học trẻ toàn thế giới được tiến cử nhưng chỉ có 40 người được lựa chọn vào Viện Hàn lâm Khoa học trẻ toàn cầu, trong đó có Tiến sỹ Trần Quang Huy, người Việt, năm nay tròn 39 tuổi (sinh 19/5/1978). Anh sinh ra và lớn lên tại xóm 8, xã Khánh Công, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình.  Đây chính là niềm vinh dự lớn cho các nhà khoa học trẻ trong nước, đặc biệt là niềm tự hào của Quê hương Ninh Bình.

Tiến sỹ Trần Quang Huy là con cả trong 4 người con của một gia đình thuần nông (2 em trai là kỹ sư xây dựng). Bố anh từng là quân nhân tham gia kháng chiến chống Mỹ cứu nước giai đoạn (1969-1975), sau đó về phục viên làm ruộng tại quê nhà, mẹ hiện là Bí thư Chi bộ của xóm. Thủa nhỏ, Trần Quang Huy là học sinh của Trường Tiểu học và Trung học Cơ sở  xã Khánh Công, sau đó theo học tại Trường THPT Yên Khánh A (vườn muỗm), Ninh Bình (khóa 1993-1996). Anh tốt nghiệp ngành Vật lý, Trường Đại học Khoa học tự nhiên (ĐHQG Hà Nội) năm 2000, sau đó được giới thiệu về làm tại Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, phụ trách về các kỹ thuật hiển vi trong nghiên cứu vi rút, vi khuẩn và tế bào.

Với mong muốn ứng dụng công nghệ cao trong phòng chống tác nhân gây bệnh, anh đã theo học ngành khoa học và công nghệ nano tại Trường Đại học Công nghệ (ĐHQG Hà Nội) và tốt nghiệp Thạc sỹ năm 2008. Sau đó, anh tiếp tục học nghiên cứu sinh tại Trường Đại học Bách khoa Hà Nội và bảo vệ Luận án Tiến sỹ năm 2012 với mức xuất sắc. Ngoài ra, anh còn được đào tạo nhiều khóa về các chuyên ngành vi sinh y học ở những Trường đại học uy tín ở trong và ngoài nước như: Học viện Quân y; Đại học Hồng Kông; Viện nghiên cứu Jaques Monod - Đại học Paris 7; Viện Pasteur Paris...

TS Trần Quang Huy vẫn đang công tác tại Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương. Hiện nay, anh là chuyên gia về lĩnh vực hiển vi, vi phân tích và nano y sinh. Các công trình nghiên cứu của anh được thực hiện chủ yếu hướng đến việc ứng dụng công nghệ nano trong chẩn đoán, tiêu diệt mầm bệnh truyền nhiễm và xử lý môi trường.

Làm việc trong nước, TS Huy có thành tích khoa học đáng nể với hơn 50 công trình công bố trên các tạp chí quốc tế thuộc danh mục ISI, nhiều công trình có chỉ số ảnh hưởng và trích dẫn cao (trong đó có công trình được trích dẫn hơn 260 lần sau 3 năm công bố). TS Huy đã tham gia và chủ trì hơn 10 đề tài nghiên cứu các cấp, trong đó có nhiều dự án nghiên cứu hợp tác với các nhà khoa học trong và ngoài nước.

TS Trần Quang Huy cùng với một số nhà khoa học trẻ châu Á

Anh đã tham gia viết và xuất bản 4 cuốn sách chuyên khảo: đồng chủ biên 1 cuốn và tham gia biên soạn các chương chuyên khảo của 3 cuốn sách khác, trong đó có 1 cuốn viết bằng tiếng Anh và xuất bản tại Đại học Paris 7, Cộng hòa Pháp. Ngoài nghiên cứu, anh còn tham gia thỉnh giảng và hướng dẫn nghiên cứu sinh, học viên cao học tại một số trường Đại học và Cao đẳng của Việt Nam.

Hiện nay, anh là Phó Tổng biên tập Tạp chí Y học dự phòng (Hội Y học Dự phòng Việt Nam). Đầu năm 2017, anh cũng được bầu là Chủ tịch Viện hàn lâm trẻ Việt Nam (VYA) - một tổ chức kết nối các nhà khoa học trẻ Việt Nam ở trong nước và quốc tế.

Tiến sĩ Trần Quang Huy được vinh danh với tư cách là thành viên mới của Viện Hàn lâm Khoa học trẻ toàn cầu vào ngày 16 tháng 5 năm 2017, tại Aviemore, vương quốc Anh.

Vũ Đình Tụy