Ông sinh ngày: 9/6/1947, tại thôn Lạc Khoái,  xã Gia Lạc, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình.
     Sinh ra và lớn lên vùng quê nghèo, lụt lội, sống thì “ngâm da, chết ngâm xương” và “sáu tháng đi chân”, “sáu tháng đi tay”. Chứng kiến cảnh quê vất vả “Hai sương, một nắng, nhưng vẫn thiếu đói quanh năm”, ông đã có ý thức học tập, rèn luyện ngay từ khi còn nhỏ. Học lớp vỡ Lòng (nay là lớp 1) tại ông giáo làng, cho đến học cấp I (nay là Tiểu học) cấp II (nay gọi là THCS) tại xã. Có những hôm sáng đi học, chiều về tranh thủ giúp cha mẹ, nhưng năm nào ông cũng cố gắng vươn lên học giỏi.

   Thời ấy nhiều người học cùng lớp đã rẽ ngang đi Trung cấp chuyên nghiệp hoặc đi lấy chồng. Ông quyết tâm nộp đơn và thi đỗ vào học lớp 8 trường cấp III Gia Viễn (nay là trường THPT Gia Viễn A). Mặc cho đói rét, qua sông, qua đò hàng ngày, ông vẫn đi học đều đặn, làm bài đầy đủ và tích cực tham gia công tác xã hội. Học hết lớp 8, khi Bộ Giáo dục cho phép thành lập trường cấp III Nho Quan (nay là trường THPT Nho Quan A), tất cả học sinh khu vực tả ngạn Sông Hoàng Long được chuyển về học tại trường cấp III Nho Quan, trong đó có ông. Năm lớp 9, lớp 10 (nay là lớp 11, 12) tuy trường mới, thầy mới, bạn mới, từ nhà tới trường xa hàng chục km, đường đi học lầy lội, qua đồi qua núi, nhưng ông vẫn quyết tâm học giỏi. Tốt nghiệp cấp III, ông được tuyển vào học tại trường Đại học Sư phạm Ngoại ngữ Hà Nội. Sau 4 năm học tại trường Đại học với tấm bằng loại giỏi, năm 1969 ông được giữ lại trường làm Giảng viên Khoa tiếng Nga, trường Đại học Sư phạm Ngoại ngữ (nay là Khoa Ngôn ngữ và Văn hoá Nga, Trường Đại học Ngoại ngữ - Đại học Quốc gia Hà Nội). Trong quá trình công tác tại trường ông vừa tích cực rèn luyện, nâng cao trình độ, vừa tích cực tham gia công tác Đoàn thể, xã hội và được kết nạp vào Đảng Cộng sản Việt Nam (1981).
   Năm 1977-1981: Ông được cử đi học Nghiên cứu sinh tại Liên Xô. Được cấp bằng Tiến sĩ năm 1981
   Từ 1981 đến nay: Ông là giảng viên Khoa Khoa Ngôn ngữ và Văn hoá Nga, Trường Đại học Ngoại ngữ - Đại học Quốc gia Hà Nội.
   Ông đã đảm nhiệm các chức vụ: Chủ nhiệm Bộ môn (1981-2007); Phó Chủ nhiệm Khoa (1987-1995); Chủ nhiệm Khoa (1996-2005); Thường vụ Đảng ủy trường (1996-2000), Phó Bí́ thư Đảng ủy trường (2001-2006), Đảng ủy viên ĐHQG Hà Nội (2001-2005). Được phong chức danh Phó Giáo sư ngành Ngôn ngữ học năm 1991.
    Tuy công tác giảng dạy rất bận rộn, song ông vẫn dành thời gian để nghiên cứu khoa học, hướng dẫn nghiên cứu khoa học về ngôn ngữ (cú pháp tiếng Nga), so sánh, đối chiếu ngôn ngữ Nga - Việt; xây dựng chương trình đào tạo giáo viên Ngoại ngữ cho trường Trung học phổ thông, chương trình đào tạo Cử nhân, Thạc sĩ, Tiến sĩ ngành ngoại ngữ (chuyên ngành ngôn ngữ Nga).
   Ông đã hướng dẫn thành công 8 luận án tiến sĩ và 30 luận văn Thạc sĩ; tham gia đào tạo cán bộ có trình độ Đại học và trên Đại học; hoàn thành 13 đề tài nghiên cứu khoa học các cấp; công bố 30 bào báo khoa học trên tạp chí trong và ngoài nước; tham gia biên soạn và xuất bản 25 đầu sách, giáo trình đại học phục vụ công tác nghiên cứu và đào tạo.
   Với cống hiến trên, ông được Đảng, Nhà nước tặng thưởng: Huân chương Lao động hạng Nhì (2009); Huân chương Lao động hạng Ba (2001); Huy chương Kháng chiến chống Mỹ cứu nước hạng Nhì (1985); Huy chương Vì sự nghiệp Khoa học và Công nghệ (2000); Huy chương Vì sự nghiệp Giáo dục (1998); 2 Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ; 4 Bằng Khen của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT; 6 Bằng khen của Giám đốc ĐHQG Hà Nội; 2 Bằng khen của thành phố Lêningrat (Liên Xô cũ). Năm 1996 ông được phong tặng Danh hiệu Nhà giáo Ưu tú.
   Hiện nay, ông đang ở tại: Nhà 1-A7, tập thể Đại học Ngoại Ngữ - Đại học Quốc gia Hà Nội. đường Trần Quốc Hoàn, phường Dịch Vọng Hâu, quận Cầu Giấy, thành phố Hà Nội. Điện thoại nhà riêng: (04) 37 548 614; Di động: 0912.103.459; Email: nhuuchinh47@yahoo.com

VT